124 / 441
TBB Dergisi 2013 (104)
Ahmet ULUTAŞ / Ömer Serdar ATABEY
123
dediği bu yetkiye dokunmamakta, ancak kendi kanununa göre yargı
yetkisine sahip olmayan bir devlete Sözleşmenin uygulanması bakı-
mından bir ek bir yargı yetkisi vermektedir. Gerçekten de, kovuştur-
manın aktarılan devlette yapılabilmesi için öncelikle bu devletin yargı
yetkisine sahip olması gerektiği açıktır. Dolayısıyla bu devlet yetkili
değilse, Sözleşmeyle yetkili kılmak zorunludur. İşte kaynağını Sözleş-
meden alan bu ek yetkinin kullanılması, bir diğer devletin kovuştur-
ma istemesi şartına bağlanmıştır (m.2). Tabiatıyla talep edilen devlet,
aktarmayı kabul ettiği takdirde kovuşturmayı asıl yetkide olduğu gibi
kendi muhakeme kanunlarının öngördüğü düzenlemelere göre yapa-
caktır.
2
A. Kovuşturmaların Aktarılması Koşulları (m.8)
Cezai konularda kovuşturmaların aktarılması, bu aktarma olma-
saydı, büyük olasılıkla cezasız kalacak olan suçların cezalandırılmasını
kolaylaştırmaktadır. Bunun yanı sıra Sözleşmeyle, aktarılacak kovuş-
turmanın konusunu oluşturan kişinin durumunu gözeten hükümler
de getirilmektedir.
Aktarma istenilebilmesi için herşeyden önce talep eden devlette
en azından bir soruşturma bulunmalıdır. Ancak dava açıldıktan sonra
da aktarma istenilmesi mümkündür.
3
Talep eden devletin kovuşturmayı aktarabilmesine dair koşullar,
cezalandırma amacını ve kişinin menfaatini gözeten iki temel hede-
fi yansıtmaktadır: Cezanın kolaylaştırılması bakımından şu koşullar
aranacaktır:
• Şüpheli kişinin talep edilen devlette mukim veya bu devletin va-
tandaşı olması,
• İlgili kişinin talep edilen devlette hürriyetten mahrum edici ceza-
sını çekiyor olması veya çekecek olması,
2
Uygulanacak ceza kanunu da talep edilen devletin ceza kanunudur. Ancak, bir
devlet Sözleşmeden doğan ikincil yetkiyi kullanmakta ise o takdirde kendi ka-
nununa göre vereceği ceza asıl yetkili olan ve kovuşturmanın aktarılmasını ta-
lep eden devletin ceza kanununa göre verilecek cezadan daha ağır olamayacaktır
(m.25). Bu konuya ileride yeniden değinilecektir.Bkz.KUNTER, s.222.
3
KUNTER,s.225.