315 / 441
Anayasa Mahkemesi’nin Vergi ve Benzeri Mali Yükümlülüklere İlişkin Kararlarında ...
314
re ceza mahkemeleri veya vergi daireleri tarafından verilecek cezalara dayalı
bir yetkidir. Bir başka deyişle Anayasa’nın 38. maddesinde öngörülen suç ve
cezada kanunilik ilkesine aykırılık yoktur. Öte yandan Bakanlar Kurulu, bu
yetkisini genel bir düzenleme şeklinde kullanacak, mükellefler arasında bir
ayrıma gitmeyecektir. Ayrıca, para cezalarının zaman içinde, enflasyon ne-
deniyle, önemini ve ceza niteliğini kaybettiği bilinmektedir. Bu düzenleme
ile para cezalarının caydırıcı niteliğini koruması da sağlanmış olmaktadır ki,
bunda önemli bir kamu yararı olduğu açıktır.”
27
3. Değerlendirme
Hem vergi hem de ceza hukuku bakımından anayasal kanunilik
ilkesinin öncelikle dikkate alınması gerekmektedir.
Bu kapsamda, kanunilik başta olmak üzere anayasal ilkeler de-
ğerlendirmeye alınmaksızın, enflasyon etkisi gibi hukuki olmaktan
ziyade ekonomik ve uygulamaya dönük bir durum dikkate alınarak
ulaşılan, kamu yararının var olduğu kanısıyla verilen AYM kararının,
hukukilik değil yerindelik denetimi ile oluştuğunu ifade etmek yanlış
olmayacaktır.
I. VERGİ KESENLERİN SORUMLULUĞUNA İLİŞKİN AYM
KARARI
1. Anayasa’ya Aykırılığı İddia Edilen Hüküm
VUK’un 11. maddesine 3239 sayılı Kanun ile eklenen
“Mal alım ve
satımı ve hizmet ifası dolayısıyla vergi kesintisi yapmak ve vergi dairesine
yatırmak zorunda olanların, bu yükümlülükleri yerine getirmemeleri halinde
verginin ödenmesinden, alım satıma taraf olanlar ile hizmetten yararlanan-
lar, aralarında zımnen dahi olsa irtibat olduğu tespit olunanlar müteselsilen
sorumludurlar”
şeklindeki hükmün iptali talebiyle AYM’ye başvurul-
muştur.
27
AYM’nin 19.03.1987 tarih ve E. 1986/5, K. 1987/7 sayılı Kararı (12.11.1987 tarih ve
19632 sayılı RG’de yayımlanmıştır).