52 / 441
TBB Dergisi 2013 (104)
Ozan ERGÜL
51
Diğer taraftan, bazı durumlarda anayasal hakların sınırlandırıcı
yorumunun,
“sınırlılık”
doktrininin bir sonucu olduğu düşünülür. Bu
bazı durumlar için doğrudur. Ancak, bu durum, sınırlandırılmış yar-
gıcın ahlaken de olsa haklı görülen siyasete dayalı kararlar almama
politikasında somut bir biçimde görülebilmektedir.
Hangi doktrinlerin yargısal sınırlılığın çerçevesinin çizilmesinde
esas alınacağı konusunda da farklı görüşler bulunmaktadır. Örneğin,
Canon
“yasama organına uyma”, “emsale saygı”, “metincilik”, “maddi içe-
rik itibariyle siyasa tercihi içeren kararlardan kaçınma”
ve
“yetkili kurum-
ların ve bireylerin kararlarına uymayı”
yargısal sınırlılık doktrini içinde
değerlendirmektedir.
36
Posner ise, sınırlama doktrininin arka planını oluşturan üç farklı
yaklaşım belirlemiştir:
1. Uyma: Yargıçlar, devletin diğer organlarının kararlarıyla çatış-
maktan kaçınmalıdır.
2. Çekinme (reticence): Yargıçlar ahlaki ve belki de siyasal, sosyal ve
ekonomik tercihlerde bulunmaktan kaçınmalıdır.
3. Doğruluk (prudence): Yargıçlar başka kararlar alma kapasitelerini
yok edecek kararlar almaktan kaçınmalıdırlar.
“Uyma”
, mahkemelerin değil, ama diğer organların kararlarını ko-
rumayı amaçlar. Bu organlar, devletin diğer organları olabileceği gibi,
Anayasa koyucu da ya da diğer mahkemeler de olabilmektedir. Pos-
ner, sınırlanmış olmayı federal ve eyalet yasama ve yürütme organla-
rının kararlarına uyma olarak tanımlamıştır.
37
Galligan’ın aktivizm tanımı da
“yargının sınırlılığı”
için ipucu ver-
mektedir:
“yargının, siyasal kurumlar, süreçler ve sonuçlar üstünde dene-
tim ve etkide bulunması”.
Bu tanım ölçüm açısından açık olmak gibi bir
erdeme sahip olarak kabul edilir, çünkü bir mahkemenin yasama işle-
mi ya da idari işlemi geçersiz kılmak suretiyle bu ikisinin kararlarını
baskıladığını belirlemek görece kolaydır.
38
36
Ibid
., s.286’dan naklen; Bradley C. Canon,
“A Framework for the Analysis of Judicial
Activism”
, Supreme Court Activism and Restraint, Stephen C. Halpern ve Charles
M. Lamb (Editörler) içinde, Lexington, 1982, s.386-7.
37
Ibid
., s.287.
38
Ibid
., s.289.