48 / 441
TBB Dergisi 2013 (104)
Ozan ERGÜL
47
Bununla birlikte, bizzat yargıç O’Scannlian’ın da ifade ettiği gibi, soyut
bağlamda çok cazip görünen bu tanımlama, bütünlük içermemekte-
dir:
“yargısal aktivizm, her zaman çok rahat bir biçimde tespit edilemez, çün-
kü yargısal aktivizmi eleştirirken ileri sürülenler ya sübjektiftir, ya da açık ve
somut tanımlar sunmaktan uzaktır.”
Başka yazarlardan da yargısal aktivizmin boyutlarına ilişkin de-
ğerlendirmeler, ya da bu kavrama ilişkin tanımlama çabaları bulmak
mümkündür. Örneğin, Bradley Canon’a göre yargısal aktivizmin altı
boyutu ve anlamı şöyledir:
1. Çoğunlukçuluk: demokratik süreçler sonucunda kabul edilmiş si-
yasaların yargı tarafından etkisiz hale getirilmesinin derecesini;
2. Yorumlama İstikrarı: daha önceki mahkeme kararları, doktrinler
veya yorumların değiştirilme ölçüsünü;
3. Yorumlamada Sadakat: anayasa hükümlerinin onları kaleme alan-
ların açık niyetlerinin ya da kullanılan dilin açık anlamının aksine
yorumlanmasının ölçüsünü;
4. İçerik/Demokratik Süreç Ayrımı: yargı kararlarının demokratik
siyasal süreçlerin korunması yerine maddi siyasaları yaratmasının
ölçüsünü;
5. Siyasanın Belirlenebilirliği: yargı kararının diğer kurum ve birey-
lere takdir hakkı bırakmak yerine siyasayı kendisinin yaratması-
nın ölçüsünü;
6. Alternatif Bir Siyasa Yapıcının Bulunması: aynı sorunun başka
devlet kurumları tarafından ciddi biçimde ele alınmasının yargı
kararı ile engellenmesinin ölçüsü.
29
Boyutları ile ilgili bu açıklamalara rağmen yargısal aktivizm yar-
gı kararlarına kolaylıkla uygulanamayan bir terimdir. Bunun başlıca
nedeni, yargısal yorumun ve onun algılanma biçiminin ister istemez
muğlâk olmasıdır:
“bir yargıcın yorumladığı kelimeler, içine hemen istediği
her şeyi koyabileceği boş kanallardır.”
30
29
Banks ve O’Brien, (2008), s. 328’den naklen; Canon, Bradley C.,
“Defining the Di-
mensions of Judicial Activism”,
Judicature (December/January) 1983, s. 236-39.
30
Roosevelt, (2006), s. 5.