57 / 441
6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu Hükümleri Çerçevesinde Ölümün Hizmet Sözleşmesine ...
56
sözleşmesiyle aynı anlamda kullanılmaktadır. Türk Borçlar Kanununda
ise genel hizmet sözleşmesi olarak düzenlenmiş bu sözleşme, genel ola-
rak taraflardan birinin diğerine bağımlı olarak iş görmeyi, diğer tarafın
ise ücret ödemeyi taahhüt etmesinden oluşan özel hukuk sözleşmesi ola-
rak tanımlanmaktadır (4857 sayılı İK 8, 6098 sayılı TBK 393).
Hizmet sözleşmesinin en önemli özelliklerinden biri, sürekli edim-
li bir borç ilişkisi olmasıdır. Bunun anlamı, edimin ifasının belirli veya
belirli olmayan bir süre içinde tekrarlanarak devam etmesidir.
1
Ancak
ister belirli süreli, ister belirsiz süreli olsun iş ilişkisi içinde meydana
gelen bazı olaylar sözleşmenin sona ermesine neden olmaktadır. Bu
olaylardan en önemlilerinden biri de taraflardan birinin ölümüdür.
Hukukumuzda iş ilişkilerini düzenleyen 4857 sayılı İş Kanunu,
854 sayılı Deniz İş Kanunu, 5953 sayılı Basın Mesleğinde Çalışanlarla
Çalıştıranlar Arasındaki Münasebetlerin Tanzimi Hakkındaki Kanun-
Basın İş Kanunu- ile Borçlar Kanunu olmak üzere dört temel kanun
bulunmaktadır. Buna rağmen iş ilişkisinde taraflardan birinin ölümü-
nün genel hizmet sözleşmesinde yaratacağı hukuki sonuçlara ilişkin
tek düzenleme diğer iş kanunları karşısında genel kanun niteliği taşı-
yan Borçlar Kanununda yer almaktadır.
Bu itibarla Borçlar Kanununda yer alan söz konusu düzenleme-
lerin iki açıdan önemli olduğu ifade edilebilir. Bunlardan ilki, anılan
kanunda yer alan ölümün hizmet sözleşmesine etkisine ilişkin düzen-
lemelerin hangi kanun kapsamında olursa olsun bütün işçiler için uy-
gulama alanına sahip olmasıdır.
Borçlar Kanununda yer alan düzenlemelerin ikinci önemli noktası
ise, söz konusu kanunun oldukça yeni olması ve bu noktada uygula-
maya yön vermek adına getirdiği düzenlemelerin ayrıntılı olarak irde-
lenmesi gerekliliğidir. Gerçekten 1 Temmuz 2012 tarihinde yürürlüğe
giren 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu ile 1926 yılından beri yürürlük-
te olan 818 sayılı Borçlar Kanununu yürürlükten kaldırılmış ve genel
hizmet sözleşmesi adı altında yer alan hükümlerle çalışma konumuz
kapsamında da önemli ve yeni düzenlemeler getirilmiştir.
Anılan nedenlerle çalışmamızda taraflardan birinin ölümünün
hizmet sözleşmesine etkisi incelenecek, 6098 sayılı Türk Borçlar Ka-
1
Oğuzman, Kemal/Öz, Turgut, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, İstanbul 2000, s. 10.