134 / 505
TBB Dergisi 2013 (105)
Zeynep Duygu ULUSOY
133
gical terrorization
7
(psikolojik terör),
horizontal violence
8
(yatay şiddet),
psychological violonce
9
(psikolojik şiddet) gibi terimler gösterilebilinir
10
.
Bu terimlerin kimi zaman birbirlerinin eş anlamlısı olarak, kimi zaman
ise tamamen başka anlamlarda kullanıldıkları görülebilmektedir
11
.
Mobbing terimi ile anlatılanı ifade etmek için kullanılan diğer terimle-
rin ülkeler arasında da farklılık gösterdiği gözlemlenmektedir. Örnek
olarak, Almanya, Avusturya, İtalya, İsveç ve İspanya’da “mobbing”
sözcüğünün kullanıldığı; İngiltere, Amerika Birleşik Devletleri (ABD),
diğer İngilizce konuşulan yerlerde ve Danimarka’da “
bullying at
workplace
(İşyerinde Zorbalık)”; Fransa’da “
harcélement moral
(manevi
taciz)”; Kanada’nın Quebec eyaletinde “
harcélement psychologique
(psi-
kolojik taciz)”; Güney Afrika kıtasında
Emosionele Teitering
(Duygusal
Taciz); Belçika’nın flaman bölgesinde ve Hollanda’da
Petsen
(Bezdir-
me) terimlerinin kullanılmaktadır
12
.
II. Mobbing Kavramının Tanımı
Mobbing terimi ile anlatılanı ifade etmek için kullanılan termi-
noloji kadar kavramı açıklamak için yapılan tanımların çeşitliliğinin
de bir o kadar fazla olduğu görülmektedir. Bununla birlikte, mobbin-
gin üzerinde mutabakata varılmış, evrensel olarak kabul edilmiş bir
tanımı bulunmamakta; literatürde mobbingi tanımlama çabası gözü
görmeyen altı buda rahibinin el yordamıyla bir filin farklı yerlerine
dokunarak ne olduğunu anlamaya veya Potter Stewart’ın pornografi
hakkında ifade ettiği ünlü “
gördüğüm zaman ne olduğunu bilirim
” sözü
ile anlatılmaya çalışılmaktadır
13
. Buna rağmen, çalışmalarda akademik
7
Heinz Leymann, “Psychological Terrorization – The Problem of Terminology”.
8
Heinz Leymann, “Psychological Terrorization – The Problem of Terminology”.
9
“
When Working Becomes Hazardous?
”, International Labour Organization,
http://www.ilo.org/public/english/bureau/inf/magazine/26/violence.htm,
(19.05.2012).
10
Daha kapsamlı bir terim listesi için bkz. Laura Crawshaw, “
Workplace Bulying?
Mobbing? Harrassment?Distraction by a Thousand Definitions
”, Consulting
Psychology Journal: Practice and Researh, Cilt:3, Sayı:61, 2009, s. 264.
11
WorkplaceViolonce andHarrrassment: AEuropeanPicture
, EuropeanRiskObservatory
Report, European Agency For Safety and Health at Work, Publications Office of
the European Union, Luxemburg 2010, s. 20.
12
Pınar Tınaz, “
Çalışma Yaşamında Eski Bir Olgu; Yeni Bir Kavram
”, in Pınar Tınaz,
Fuat Bayram, Hediye Ergin,
Çalışma Psikolojisi ve Hukuki Boyutlarıyla İşyerinde
Psikolojik Taciz (Mobbing)
, Beta Yayınları, 1. baskı, İstanbul 2008, s. 7- 9.
13
Laura Crawshaw,
“Workplace Bulying? Mobbing? Harrassment?Distraction by a