149 / 505
Mobbing Suç Tipi için Bir Analiz Denemesi
148
Mobbing sürecini oluşturan eylemler tamamı olmasa da bir kıs-
mı genel mobbing sürecinden bağımsız bir şekilde düşünüldüğünde
çeşitli kişilik haklarının ihlalini doğuracak sonuçlara sahip olabilmek-
tedir. Bu nedenle, Ceza Kanunumuzda kişiliğe bağlı pek çok hakkın
ihlalini yasaklayan hüküm aslında mobbing davranışlarına uyan
münferit eylemlerin cezalandırılabilmesini sağlayabilmektedir. Örnek
olarak, hakaret suçunu düzenleyen 125. madde, kasten yaralamayı suç
olarak düzenleyen 86. madde, tehdit suçunu düzenleyen 106. madde,
görevini kötüye kullanma suçunu düzenleyen 257. madde, ayrımcılık
yasağına ilişkin 122. madde, iş ve çalışma özgürlüğünün ihlaline karşı
koruma sağlayan 117. maddeler verilebilir.
Mobbing sürecini oluşturan münferit eylemlerin bu şekilde ayrı
ayrı farklı suç tiplerini oluşturabilmesinin yanında, mobbing sürecinin
bütüncül şekilde Ceza Kanunumuzda mevcut bazı suç tiplerinin içinde
değerlendirilebilmesi de mümkündür. Ceza Kanunumuzda mevcut,
mobbingin unsurlarını içinde barındıran bu suç tiplerine örnek olarak
ise, eziyet suçunu düzenleyen 96. maddeyi, işkence yasağına ilişkin 94.
maddeyi, huzur ve sükûnu bozma suçuna ilişkin 123. maddeyi göste-
rebiliriz. Somut olayın şartlarına, mobbing davranışlarının niteliğine
ve çeşidine göre ise ayrıca, özel hayatın gizliliğini ihlal suçunu düzen-
leyen 134. madde, sendikal hakların kullanılmasının engellenmesini
yasaklayan 118. madde gibi hükümlere de başvurulabilmesi olasıdır.
Ceza hukuku açısından mobbing olgusuna ilişkin uygulamadaki
ilk örnek davalar olarak 2011 yılının Mart ayında biri üniversite de-
kanına biri ise okul müdürü ve yardımcıları aleyhinde açılan davalar
gündeme gelmiş ve medyada “
Mobbinge İlk Ceza
” ve “
Öğretmenden Re-
kor Mobbing Davası
” gibi başlıklarla yer almıştır.
İlk olayda, bir hukuk fakültesi dekanının bir öğretim görevlisine
uyguladığı iddia edilen ve mobbing eylemleri içerisinde mütalaa edi-
lebilecek türden davranışları nedeniyle “görevi kötüye kullanmak” su-
çundan ceza mahkemesinde yargılanmasına karar verilmiştir. Olayda,
öğretim görevlisinin bir kongreye katılmak için yaptığı başvurunun
görüşüldüğü hukuk fakültesi yönetim kurulu toplantısında dekan ve
diğer bir öğretim görevlisinin çekimser oy kullanmasının Yüksek Öğ-
retim Kurulu (YÖK) Kanununa aykırı olduğu iddiasıyla Cumhuriyet
başsavcılığına suç duyurusunda bulunulmuş ve savcılığın ilgili yasa-