20 / 505
TBB Dergisi 2013 (105)
Mustafa T. YÜCEL
19
1. Savcıların takipsizlik karar verme yetkisi önemli ölçüde artırılmış;
2. Basitleştirilmiş usul seçeneği genişletilerek bir yıla kadar hürriyeti
bağlayıcı ceza gerektiren suçlarda zanlının avukatı olması halinde
savcı cezanın ertelenmesini önerebilmektedir.
Almanya’da hükmedilen hürriyeti bağlayıcı cezaların yalnızca %
6’sı bir yıldan fazla hapis cezasına ilişkin olduğundan teorik olarak
duruşmalı ceza dava sayısı küçümsenecek ölçüdedir.
A.B.D’de de filtreleme işlevini savcılar üstlenmişlerdir. Savcılar
eyalet cürüm tutuklamalarının % 40’ına, federal işlerde de % 80’inde
takipsizlik kararı vermektedirler. Öte yandan, “
plea bargaining
” (
itiraf
pazarlığı
diye adlandırılan Savcı ile sanık avukatının anlaşması) yaygın
bir uygulamadır. Sanığın itirafı üzerine savcının
de facto
hâkim görevi-
ni üstlenerek ya hafif bir suçla veya suçlardan biri veya birkaçını göz
ederek veya bir yaptırım teklifi ile mahkumiyete karar verip, ceza tayin
etmesidir. Diğer bir anlatımla, savcının suçun derecesi azaltması veya
arzulanır bir ceza önermesi karşılığında sanığın hâkim huzurunda
yargılanma hakkından vazgeçerek itiraf etmesidir. “
Charge stacking
” /
itham yüklemesi girişimi, itiraf pazarlığı sürecinde, kolluk ve savcıla-
rın hazırladıkları sayısız ithamlar karşısında sanığa itirafa yanaşmadı-
ğında alacağı risk hatırlatılmaktır. Sanık ithamlardan bir kaçını itiraf
ederek diğerlerinden aklanmaktadır. Yalnız bu yöntemin adli hatalara
gebe bir yaklaşım olduğu da bilinmelidir.
Hukuki farklılıklara karşın her iki ülkede de ceza işlerinin çoğu
hakkında takipsizlik kararı verilmektedir. Bu Almanya’da gerçek
sanık için de geçerlidir. Takipsizlik kararının yüksek olmasının bir
nedeni savcılıkça dava açmadaki “mecburilik” ilkesinin” yalnızca
Verbrechen(cürümlere)
uygulanması; ve bu sınırlı suç kategorisinin bü-
yükçe bir suçlu gurubunu(şiddet içermeyen hırsızlıkları da dahil) dı-
şarda tutmasındandır. Almanya’da 1989 yılında mahkumiyet için ye-
terli kanıt olmasına karşın takipsizlik oranı % 11’i bulmuştur.
Bu istisnalara ek olarak Alman savcıları ithamlarının ciddiyetini
azaltma (
itham pazarlığı
) yanında ceza pazarlığı olanaklarına da sahiptir:
1. Birden fazla ithamın olduğu hallerde, sanık öteki ithamlardan ceza
görmüş veya görecek ve söz konusu ithamlar bu cezalara göre ih-
mal edilebilir nitelikte ise;