TBB Dergisi 105. Sayı

Ceza Adaletinde Sapmalar

2. İthamlara dayalı olarak mahkumiyete gidilemeyeceği ve geri kalan

ithamlar için hükmedilen ceza, hukuki düzeni ve yeni suçların ön-

lenmesi açısından yeterli ise,

Takipsizlik kararı verilebilmektedir (StPO §§ 154(1), no.1, 154a-1).

3. Ceza pazarlığında savcının rızası ile daha hafif bir cezaya da hük-

medilebilmektedir. Ek olarak taraflar genelde hüküm aleyhine

temyiz yoluna başvurmama sözü vermektedirler.

Almanya’da

pazarlık

yönteminde artışın bir nedeni girift ekono-

mik, çevre ile uyuşturucu madde suçlarındaki artıştır. Bu tür davalar-

da avukatlar tüm usul seçeneklerinden yararlandıklarında yargılama

yıllarca sürebilmektedir. Sanık tarafından yapılan ayrıntılı bir itiraf,

öte yandan, duruşmada getirilecek kanıt miktarını önemli ölçüde

azaltmaktadır.

Almanya’da savcılığın takdir hakkı, fazlaca ithamlardan mahku-

miyet halinde, cezai mahkumiyet için toplama işlemi yapılmadığın-

dan önemlidir. Şöyle ki, Alman Ceza Kanunu 54. maddesine göre, top-

lam hapis cezasının belirlenmesinde 15 yılın üzerine çıkılamaz; toplam

ceza, tek tek cezalar toplamı tutarından az olmalıdır. Türkiye’de ise

ceza toplamı azami 28 yıl / 30 yıl olmaktadır (CGTİK md 107/1-e).

Ceza davalarında rasyonel bir azalma sağlaması

açısından hangi

hallerde cezaya başvurulmamasına dair J.Bentham’ın bundan 224 yıl

önce aşağıda yer alan uyarısı da göz önüne alınmalıdır:

1. Önlenecek bir eylemin tüme zararlı olmaması (

groundless

);

2. Cezanın zararı önleyici işlev görememesi (

inefficacious

);

3. Sonuçta beliren zararın önlenmesi istenilen zarardan daha büyük

olmaması (

unprofitable

too

expensive);

4. Zararın kendiliğinden veya daha ucuz bir şekilde önlenebilmesidir

(

needless

Bentham, suçlar ve cezalar arasındaki oran konusunda da bazı ku-

Nitelikli hırsızlık bağlamında(TCK142/1.f) yer alan ağırlaştırıcı neden ortadan

kaldırılmıştır. Başlangıçta düzenleme nedeni suç olgusunun fazlalığı, şimdilerde

ise davaların çokluğudur. İşte size paradoksal bir reform yaklaşımı için bkz. K.

Bayraktar. “Üçüncü Yargı Paketi Reform mu?” Güncel Hukuk Ağustos 2012/8-

104, s.7.