266 / 505
TBB Dergisi 2013 (105)
Hayrunnisa ÖZDEMİR
265
Çalışmamızda, işlerin görülmesinde yardımcı kişiden yararlanan
gerçek ve tüzel kişilerin, yardımcı şahıslarının özellikle de özel hasta-
nede çalışan hekimlerin, hastane ile aralarında bir sözleşme olmasına
rağmen hastalara karşı verdikleri zararlarının tazmininde Yargıtayın
hukuki nitelemeleri çerçevesinde TBK’nun yardımcı kişi çalıştırma ile
ilgili hükümlerine konu ile ilgili olduğu oranda önce TBK. m. 116 son-
ra da TBK. m. 66’ya konunun daha yi anlaşılması açısından yer veril-
miştir.
B. Borçlu ile Zarar Gören Alacaklı Arasında
Bir Borç İlişkisinin Varlığı
Borçlunun TBK. m. 116. maddesine göre sorumlu olabilmesi için
herşeyden önce borçlu ile alacaklı arasında bir borç ilişkisinin bulun-
ması gerekir
5
. Madde metninden de anlaşılacağı üzere borçlunun ifa
yardımcılarından dolayı sorumluluğunun doğabilmesi için borç ilişki-
sinin türü önemli değildir
6
. Taraflar arasındaki ilişki sözleşmeden do-
ğabileceği gibi
7
, kanundan özellikle haksız fiil veya sebepsiz zengin-
leşmeden de doğabilir
8
. Burada önemli olan ifa yardımcısı tarafından
alacaklıya zarar verilmesi anında, borçlu ile alacaklı arasında, bir bor-
cun kaynağını teşkil eden borç ilişkisinin varlığıdır. Sözleşme görüş-
melerinde de yardımcı kişi kullanmak mümkündür. Bu durumda da
yardımcı kişi karşı tarafa zarar verdiğinde, yardımcı kişi kullanan ta-
raf karşı tarafın zararını TBK. m. 116 gereği karşılamakla mükelleftir
9
.
5
Eren, 1072.
6
Oser/Schönenberger, Art. 101, PN. 4; Tandoğan, 435; Koller, 35; Weber, Art. 101,
PN. 18; Şenocak, 57.
7
“…Davaya konu olan ilaç küpürleri ve 6 adet sağlık karnesi eczanenin önünde
bulunan ve eczanede kalfa olarak çalışan Abdullah ‘a ait araçta yapılan aramada
bulunmuştur. BK.nun 100. maddesi gereğince eczacı kalfası eczacının denetimi
altında bulunan yardımcı kişidir. Yardımcı kişinin eylemlerinden de davacı ecza-
ne sahibi sorumludur. Kalfaya ait aracın eczanenin önünde aranması ve bu araçta
sözleşmenin feshine sebep olan sağlık karneleriyle ilaç küpürlerinin bulunması ve
bunun araştırılması tarzı davacıyı sorumluluktan kurtarmaz. Aksi halin kabulü
eczacı kalfası ve diğer yardımcıların eczane önündeki özel vasıtalarında benzer
sağlık karneleri ile küpürlerinin bulunmasının teşvik edebilir. Değinilen bu yönler
gözetilerek davanın reddine karar vermek gerekirken kabulü usul ve yasaya aykı-
rı olup hükmün bozulmasını gerektirir”. ( Y. 13 HD., T. 01.10.2003, E. 6181/10932
K.,
naklen Kazancı Otomasyon).
8
Spiro, 469 vd; Koller, PN. 509 vd.
9
Von Tuhr/Peter, 192-193; Gauch/Schleup/Schmıd/Rey, PN. 979, 200; Koller, 38;
Becker, Art. 97 PN. 4; Eren 1073.