272 / 505
TBB Dergisi 2013 (105)
Hayrunnisa ÖZDEMİR
271
olmayıp, burada ifadan maksat, bir borcun veya borçlanılan edimin
yerine getirilmesini amaçlayan fiillerdir. İfa yardımcıları borcun ifa-
sını tamamen yerine getirebilecekleri gibi ifa fiillerini bir kısmını da
yerine getirebilirler
29
. Bu açıdan değerlendirdiğimizde, özel hastane-
lerde çalışan hekimler, hastanın ameliyatını gerçekleştirmektedirler,
ancak ameliyat sonrası bakım için hemşireler görevlendirilmektedir.
Hekimler borcun tamamını yerine getirmeyip sadece belli kısmında
görev yapmaktadırlar. Hekimler, yerine getirdikleri edim dolayısıyla
özel hastanelerin ifa yardımcılarıdır.
Yardımcı kişi gerçek kişilerden olabileceği gibi tüzel kişilerden de
olabilir
30
, fakat adi şirketten yardımcı kişi olmaz
31
. Çünkü adi şirke-
tin tüzel kişiliği bulunmamaktadır. Bunun yerine yardımcı kişi sıfatı
adi şirket ortaklarına ait olmaktadır
32
. Bunun yanısıra, tüzel kişilerin
organları da yardımcı kişi değildirler
33
. Tüzel kişiler ifa faaliyetine or-
ganları vasıtasıyla katılırlar. Yardımcı şahıs sıfatına organlar değil tü-
zel kişi sahip olur. Böylelikle, borcun ifasında tüzel kişi kullanan borç-
lu bu tüzel kişinin organları vasıtasıyla alacaklıya verdiği zararlardan
TBK. m. 116 gereğince sorumludur
34
.
Yardımcı kişi; gördüğü işin türüne göre, ifa yardımcısı, koruma
yardımcısı veya kullanma yardımcısı olmak üzere üçe ayrılır
35
. Bu ay-
rım tamamiyle soyut bir ayrımdır. Uygulamada bu ayrımın herhangi
bir önemi bulunmaktadır. Sorumluluğun doğabilmesi için yardımcı
kişi tanımına uyması yeterlidir
36
. Borçlunun koruma yükümlerini yeri-
ne getiren ifa yardımcıları “
koruma yardımcısı”
olarak adlandırılmakat-
dır. Dar anlamda koruma yardımcıları, borçlunun koruma alanında
bulunan kişilere karşı onların mal ve şahıs varlığı değerlerini koru-
makla görevlendirilen kişilerdir. Geniş anlamda koruma yardımcıları
ise, borçlunun, alacaklının kendisinin ve koruma sahasında bulunan
29
Koller, 34; Şenocak, 104; Eren, 1075; Spiro, 142; Weber, Art. 101, PN. 40.
30
Oğuzman/Öz, 462.
31
Furrer/Wey, Art. 101, PN. 11; Weber, Art. 101, PN. 39.
32
Koller, PN. 194, 53.
33
Huguenin, Art. 101, PN. 702; von Tuhr/Escher, 127; Oğuzman/Öz, 464.
34
Koller, PN. 193, 53; Gauch/Schleup/Schmid/Rey, PN. 2848, 136; von Tuhr/Esc-
her, 127.
35
Wiegand, Art. 101, PN. 7; BGE 130 III 601.
36
Von Tuhr/Escher, 127 vd; Spiro, 152 vd; von Büren, , 397; Weber, PN. 6; Wiegand,
Art. 101, PN. 6.