336 / 473
TBB Dergisi 2013 (106)
İsmet MAZLUM
335
Hak düşürücü süre ile zaman aşımı arasında bunların hukuksal
yapılarından kaynaklanan bazı önemli farklar vardır
82
:
Zamanaşımı borcu eksik borca çevirdiği halde; hak düşürücü süre
hakkı sona erdirir.
Zamanaşımı ileri sürülmedikçe hakim tarafından dikkate alınmaz.
Hak düşürücü süre ise ileri sürülmese dahi hakim tarafından dikkate
alınır.
Zamanaşımı sadece borçlu tarafından ileri sürülebildiği halde, hak
düşürücü süre taraflar veya ilgili herkes tarafından ileri sürülebilir.
Zamanaşımının durması veya kesilmesi söz konusu olduğu halde,
hak düşürücü sürenin durması veya kesilmesinden söz edilemez.
Tazminat hükmünün değiştirilmesine ilişkin olan Borçlar
Kanunu’nun 75’inci maddesi değerlendirildiği zaman hakim kararın
kesinleşmesinden başlayarak iki yıl içinde tazminat hükmünü saklı
tutma yetkisine sahiptir. Bu sürenin tespiti bağlamında kanun hakime
açıkça yetki vermiştir. Hak düşürücü süreye ilişkin yapılan bu değer-
lendirmelerin “iki yıllık” süre içinde geçerli olduğu kabul edilmelidir.
IV. Değişiklik Davasının Açılmasında Varlığı Gerekli Olan
Koşullar
Değişiklik davası açılabilmesi için öncelikle bedensel zararın kap-
samının karar verme sırasında tam olarak hakim tarafından belirle-
nemiyor olması gerekir. Burada hakimin tam olarak bir belirleme ya-
pamaması halinden kastedilenin hukuki vasıflandırma veya hukuki
bilginin saf kullanımı dışında kalan haller olarak anlaşılmalıdır.
Yargılama sadece hukuki vasıflandırma ve yalın hukuki bilginin
kullanıldığı bir faaliyeti kapsamaz. Hayat ilişkilerinin ve uyuşmazlıkla-
rın çeşitli olması sonucu hakim çözmek zorunda olduğu uyuşmazlıkta
hukuki bilgi dışında kalan teknik ve özel bilgiye de ihtiyaç duyabilir.
Bu durumda hakimin bu konuda bilirkişinin görüşünü alması gere-
kir
83
. Bilirkişi, tecrübe prensipleri hakkında hakimde eksik olan bilgiyi
82
Oğuzman, / Öz, s. 621; Kılıçoğlu, s. 847; Reisoğlu, s. 339; Önen, s. 234.
83
Pekcanıtez, / Atalay, / Özekes, s. 656.