TBB Dergisi 107. Sayı

TBB Dergisi 2013 (107)

Nazile İrem YEŞİLYURT

137

bu ilkenin sınırları yargı ve yürütme erklerinin yetkilerini düzenleyen

diğer Anayasa normlarında mevcuttur.

Yargı işlevini yerine getirmek, Anayasa’nın 138. maddesi uyarınca,

bağımsız mahkemelere tanınmıştır. Öğretide “yargısal nitelikli Meclis

kararları” olarak adlandırılan yasama dokunulmazlığının kaldırılması

ve TBMM üyeliğinin düşürülmesi işlemleri dışında, TBMM’nin yargı

işlevine giren kararlar alması Anayasa ile yasaklanmıştır. İdare işlevi-

ne gelince, yasamanın idare işlevine yönelik her işleminin Anayasanın

öngördüğü münhasır yetki kuralları, idarenin örgütlenmesine ilişkin

ilkeler ve devlet organları arasındaki işbölümü kuralları açısından sı-

nanması gerekmektedir. İdarenin yasama fonksiyonunu gasbetmesi

söz konusu olabileceği gibi, yasama organının idare aleyhine fonksi-

yon gaspı gerçekleştirmesi de ihtimaller dâhilindedir. Birkaç örnekle

açıklamak gerekirse, yasama organının “kanunun uygulanmasını gös-

termek veya emrettiği işleri belirtmek üzere” tüzük çıkarması Bakan-

lar Kurulu aleyhine fonksiyon gaspıdır ve Anayasanın 115. maddesine

aykırıdır. Anayasanın 104. maddesinin (b) bendinde cumhurbaşkanı-

nın yürütme alanına ilişkin görev ve yetkileri belirlenmiştir. Bunlar-

dan herhangi birinin yasama tarafından gerçekleştirilmesi cumhurbaş-

kanı aleyhine fonksiyon gaspı teşkil edecektir. Yürütme alanına giren

somut ve bireysel durumlar hakkında TBMM’nin gerek yasa, gerekse

parlamento kararı altında işlem yapması da yürütme organının dü-

zenleme alanına müdahaledir. Örneğin, bir kanunla kişilere akademik

unvan verilemeyeceği gibi, kanunla memur atanamaz ya da görevden

uzaklaştırılamaz. Kanun yalnızca yapılacak işlemlerle ilgili kuralları

koymakla yetinip uygulamayı yetkili idari mercie bırakmak zorunda-

dır

. TBMM yasayla valilik gibi bir kamu görevi ihdas edebilir. An-

cak böyle bir görevi ihdas ettikten sonra bu göreve bizzat bir kişinin

atanmasına dair bir işlem yapamaz. Çünkü TBMM bu gibi konularda

Anayasa tarafından yetkisiz kılınmıştır.

Tüm örneklerde, yasamanın

fonksiyon gaspı ile sakatlanan işlemi aynı zamanda kuvvetler ayrılığı

ilkesine ve Anayasanın hiçbir organının kaynağını Anayasadan alma-

yan bir devlet yetkisi kullanamayacağını belirten 6. maddesine aykırı

olacaktır.

Tahsin Bekir Balta,

İdare Hukuku I, Genel Konular

, AÜBSF Yayınları No: 326,

Ankara, 1970/72, s. 130

Kemal Gözler,

Türk Anayasa Hukuku

, Ekin Yayınları, Bursa, 2000, s. 365-267