TBB Dergisi 107. Sayı

Tbmm’nin Kamu Başdenetçisi Seçme İşlemlerinin Yargısal Denetimi Üzerine Bir Çözümleme

134

sıdır. İkincisi ise, Mahkeme’nin, TBMM’nin Kurum’a üye seçmesini,

karar verdiği tarihte yürürlükte olan anayasa hükümleri çerçevesinde

hukuka uygun bulmamasıdır. Mahkeme, böylece, yasama yetkisinin

genelliğinden hareketle, yasamanın idare alanındaki her türlü işlemi

yapamayacağını da kabul etmiş olmaktadır.

Nitekim 2010 Anayasa değişiklikleri ile; TBMM ve Kamu Denetçi-

liği Kurumu arasındaki hukuki ilişkinin, TBMM’nin kamu başdenet-

çisi seçme yetkisinin, seçime ilişkin nisapların doğrudan Anayasa ile

kurala bağlanmasının ardındaki neden de Anayasa Mahkemesi’nin

yukarıda aktarılan iptal kararıdır. Anayasa Mahkemesi, yasama orga-

nı ile idare arasında yasa ile kurulan organik bağı Anayasa’ya aykı-

rı bulduğundan, bu bağı Anayasa ile tesis etme gereği duyulmuştur.

Böylelikle, Anayasa Mahkemesi’nin karar verdiği tarihte yürürlükte

olan Anayasa hükümlerine göre TBMM’nin sahip olmadığı bir yetki,

bir Anayasa değişikliği ile tanınmıştır.

TBMM ile Kurum arasındaki

organik bağ, hem Anayasa’nın hem de 6328 sayılı Yasa’nın aktarılan

hükümleri ile açıkça kurulmuştur. Üstelik Yasa’nın 4. maddesi ile baş-

denetçilik, Kurum’un organlarından biri olarak düzenlenmiştir. Do-

layısıyla, TBMM’nin Kurum’a üye seçme işlemleri, kendisine “bağlı”

idari kuruluşun bir organında görev yapacak personelin belirlenme-

sine ilişkindir. İrade açıklaması her ne kadar TBMM Genel Kurulu’na

ait olsa da, aslında özne idaredir. İşlem ise, idari bir öznenin kendi

teşkilatına üye seçme işlemidir ve organik ölçütü taşımaktadır.

2. Seçim kararı idari prosedürün bir parçasıdır

Parlamento çalışması, konuşma ve oylamalardan oluşur. Parla-

mentoların karışık yasama süreçlerinin son aşaması, genellikle bir oy-

lama ile sonuçlanır. Ancak, parlamento uygulamalarında, her oylama

bir yasama işlemi olmadığı gibi, oylamasız sonuçlanan yasama işlem-

leri de vardır.

Parlamento kararlarının konu itibariyle çeşitlilik gös-

Aynı gerekçelerle, Sayıştay üyelerinin ve RTÜK üyelerinin TBMM Genel Kurulu

tarafından seçilmesini öngören yasal düzenlemelerin de Anayasanın 87. madde-

sine aykırı olduğu ileri sürülmüştür. Söz konusu Anayasaya aykırılık sorunları

da seçim yöntemleri Anayasa düzenlemesi haline getirilmek suretiyle Anayasa

değişiklikleri ile giderilmiştir. Yavuz Sabuncu,

Anayasaya Giriş, Ek: 1982 Anayasası

İmaj Yayınevi, 15. Bası, Ankara, 2012, s. 209

Şeref İba, “Türk Parlamento Hukukunda Yasama İşlemi ve Karar Kavramları”, in