TBB Dergisi 107. Sayı

TBB Dergisi 2013 (107)

Hacı KARA

379

4857 sayılı İş Kanununun “Ücretin saklı kısmı” kenar başlıklı 35’inci

maddesinde de yer verilmiştir. yTBK’nın 410’uncu maddesi, “Ücretin

korunması” kenar başlıklı 407’nci maddesinin tamamlayıcısı niteli-

ğindedir. Aynı fıkraya göre, işçinin bakmakla yükümlü olduğu aile

bireyleri için hâkim tarafından takdir edilecek miktar bu orana dâhil

değildir. Yani, aile hukukundan doğan bakım ve yardım yükümlülü-

ğüyle ilgili olarak, mahkemece hükmedilecek nafaka borçlarında, üc-

retin sınırlı olarak haczedilebileceği ileri sürülemeyecektir. Maddenin

ikinci fıkrasında, gelecekteki ücret alacaklarının, devredilmesi veya

rehnedilmesine ilişkin anlaşmaların geçersiz olduğu öngörülmüştür.

5) Giderler

aa. Genel olarak

414’üncü maddenin

birinci fıkrasında, işverenin, işin görülme-

sinin gerektirdiği her türlü gideri ve işçiyi işyeri dışında çalıştırdığı

takdirde, geçimi için zorunlu harcamaları ödemekle yükümlü oldu-

ğu belirtilmiştir. Maddenin ikinci fıkrasında, yazılı olarak yapılmış

bir hizmet sözleşmesinde veya toplu iş sözleşmesinde, bizzat işçi ta-

rafından karşılanması kararlaştırılan harcamaların, kendisine götürü

biçimde, günlük, haftalık veya aylık olarak ödenmesinin öngörülebile-

ceği ifade edilmiştir.

Söz konusu yazılı anlaşmada, böyle bir ödeme kararlaştırılmış-

sa, işçi tarafından meselâ, işyerine gidiş dönüş, yemek, konaklama ve

buna benzer amaçlarla yapılmış olan harcamaların, işverence, duruma

göre her gün, her hafta veya her ay itibarıyla hesaplanacak tutarının

da ödenmesi gerekecektir. Ancak, fıkra uyarınca işveren, “götürü bi-

çimde” ödemeyi üstlendiği bu tür harcamaların, işçi tarafından fiilen

yapılmadığını ileri sürerek bunları ödemekten kaçınamayacaktır. Fık-

ranın son cümlesine göre, işveren tarafından yapılacak ödeme, işçinin

bu tür harcamalarının zorunlu kıldığı miktardan az olamayacaktır.

Maddenin son fıkrasında, işçiyi korumaya yönelik emredici bir kural

getirilmiştir. Buna göre, zorunlu harcamaların tamamen veya kısmen

işçi tarafından bizzat karşılanmasına ilişkin anlaşmaların yapılamaya-

cağı, aksi hâlde bunların geçersiz olduğu kabul edilmiştir.

Maddenin düzenlenmesinde, kaynak İsviçre Borçlar Kanununun 327a maddesi

göz önünde tutulmuştur.