75 / 505
Kamu Yönetiminde Bir İlk; ÇED Raporu Uygulaması İle İşlem Üretme Sürecine ...
74
Bu bilinçle, sorunun çözümü için öncelikle çeşitli kurallar geliş-
tirilmiş ve konumuz bağlamında çevre hukuku yeni bir hukuk dalı
olarak geliştirilirken bu hukuk dalı içerisinde “çevre hakkı” kuramı
şekillenmiştir.
Çevre ile ilgili sorunların artmasına paralel olarak bu sorunların
çözümü ve çevrenin korunması yolunda çevre hakkı bilincinin yerleş-
tirilmesi bir aşama oluştururken, Çevre Etkileri Değerlendirme Rapor
veya süreci çok önemli bir örnek geliştirmektedir diyebiliriz.
ÇED, günümüzün çevre koruma politikası ve hukukunda hemen
hemen Dünya ölçeğinde kabul görmüş olup, gerek Yasa gerekse Yö-
netmelik düzeyinde de uygulamaya yansıtılmış teknik bir süreç ol-
maktadır.
ÇED, çevre sorununu ekolojik, ekonomik politik ve teknik boyut-
larıyla değişik dozları da olsa uzaklaştırmaya çalışan bir araç olmak-
la birlikte, kısaca ekonomi ile ekolojiyi bağdaştıran bir olgu olarak da
kendini göstermektedir.
Bireyler ve idare edenlere bu bağlamda görevler düşmekte ve eko-
nomik kalkınma ile çevre hakkı çeliştiğinde, yargı bir çözüm mercii
olarak devreye girmektedir. Tabi ki kamu yararı olarak nitelendirdi-
ğimiz “Maksat Unsuru” bağlamında yapılan hukuka uygunluk dene-
timi yetkisinin kullanımıyla, sorunun uygulamadaki boyutu irdelen-
mektedir.
İşte, yargı denetimine tabi kamu yönetimi faaliyetlerinden olan
ÇED Raporu hazırlanmasında maksat unsuru sakatlığı oluşturulma-
masında, bireylerin veya Yasa ile adlandırıldığı üzere halkın bu sürece
katılımının etkin olarak sağlanması iyi bir örnek vermektedir.
İdarenin işlemleri karşısında Bireyin Korunması Hakkında Av-
rupa Konseyi Bakanlar Komitesince geliştirilen ilkeler kamu ile ilgili
idari işlemler tesis olunurken bireylerin katılımını ve görüş veya öne-
rilerinin alınmasını gerekli kılmaktadır.
Kamu yönetimi disiplini yansıması da bunu gerektirmekte, nite-
kim uygulamaya konulması gereken bir idari usul Yasası koşullarında
da bu ilkeyi görmek istediğimizi önemle vurgulamaktayız.