238 / 417
TBB Dergisi 2013 (108)
Gülüm Bayraktaroğlu ÖZÇELİK
237
yasaklanan toplu sınır dışı etme yasağına ilişkin bir düzenlemeye yer
verilmemiş olmasıdır
87
.
III. Sınır Dışı Etme Usûlü
A. Sınır Dışı Kararını Vermeye Yetkili Makam ve Kararın
Biçimi
YUKK’da sınır dışı etme kararınınvaliliklerce alınacağı hükme bağ-
lanmıştır. Valilikler, böyle bir kararı Göç İdaresi Genel Müdürlüğü’nün
talimatı üzerine veya resen alabilir (m. 53(1))
88
. Buna göre, sınır dışı
etme kararı verme hususunda tek yetkili makam valiliklerdir.
Sınır dışı kararına ilişkin ilk usûlî şart, kararın yazılı olması zo-
runluluğudur. Kanunun 53. maddesinin 2. fıkrasında sınır dışı etme
kararının, gerekçeleriyle birlikte hakkında sınır dışı etme kararı alınan
yabancıya veya yasal temsilcisine ya da avukatına “
tebliğ edileceği
” hü-
küm altına alınmıştır. Hakkında sınır dışı etme kararı alınan yabancı,
bir avukat tarafından temsil edilmiyorsa kendisi veya yasal temsilcisi,
kararın sonucu, itiraz usûlleri ve süreleri hakkında bilgilendirilecektir
(m. 53(2)). Aynı hüküm çerçevesinde sınır dışı etme gerekçelerinin de
ilgiliye bildirilmesi gerekmektedir
89
.
87
Söz konusu eleştiriler için bkz. DARDAĞAN KİBAR, Yabancılar ve Uluslararası
Koruma Kanunu, s. 62.
88
Hatırlanacağı üzere YİSHK’da yer alan sınır dışı sebeplerine dayanarak sınır dışı
kararı vermeye yetkili makam İçişleri Bakanlığı (m. 21(1)) olarak düzenlenmiş ve
Bakanlığın, lüzum göreceği sınır ve sahil illerine memleketin umumî güvenlik ve
nizamı noktasından derhal çıkarılmaları lazımgelen yabancıları istizan etmeden
sınır dışı etmek yetkisi verebileceği kabul edilmiştir (m. 21(2)). PK m. 34 uyarınca
yapılacak sınır dışı işlemleri bakımından ise yetkili makam belirtilmemiştir. An-
cak sınır dışı işlemlerine ilişkin temel düzenlemenin YİSHK olduğundan hareket-
le, doktrinde, PK uyarınca verilecek sınır dışı kararları bakımından da İçişleri Ba-
kanlığının yetkili olması gerektiği ifade edilmişti (ÇİÇEKLİ, s. 175; AYBAY, 155).
TCK’nın 59. maddesinde de işlediği suç nedeniyle hapis cezasına mahkûm edilen
yabancının, koşullu salıverilmeden yararlandıktan ve herhalde cezasının infazı
tamamlandıktan sonra, durumunun, sınır dışı işlemleriyle ilgili olarak değerlen-
dirilmek üzere derhal İçişleri Bakanlığına bildirileceği hüküm altına alınmıştır.
Tâbiiyetsiz veya Türk kültürüne bağlı olmayan yabancı göçebelerin sınır dışı edil-
mesinde de İçişleri Bakanlığı yetkili kabul edilmiştir (YİSHK, m. 21(3)).
89
AİHM
Abdolkhani Karimnia v. Turkey
kararında ilgililere sınır dışı kararının ve söz
konusu kararın gerekçelerinin bildirilmemiş olmasını, Sözleşmenin 13. maddesin-
de güvence altına alınan etkili başvuru hakkına aykırı bulmuştur (para. 116). Mah-
keme sonraki tarihli
Dbouba v. Turkey
(para. 44) ve
M.B. and others v. Turkey
((No:
36009/08), para. 25,40) kararlarında da aynı görüşü benimsemiştir. Konuyla ilgili
olarak bkz. GUILD, E./ MINDERHOUD, P.: The First Decade of EU Migration