242 / 417
TBB Dergisi 2013 (108)
Gülüm Bayraktaroğlu ÖZÇELİK
241
Diğer yandan, idarî gözetim kararına karşı sulh ceza mahkemesi-
ne başvuru süresi Kanunda düzenlenmemiştir. Bu çerçevede kişinin
idarî gözetim altında bulunduğu süre içerisinde böyle bir başvuruyu
her zaman yapabileceği kabul edilebilir.
İdari gözetim kararına karşı mahkemeye başvurulması, aynı hü-
küm uyarınca idarî gözetimi durdurmaz. Sulh ceza hâkiminin ince-
lemesi için öngörülen süre en çok 5 gündür ve hâkimin kararı kesin-
dir
97
. Bununla birlikte, idarî gözetim şartlarının ortadan kalktığı veya
değiştiği iddiasıyla yeniden sulh ceza hâkimine başvuru yapılabilir.
İdari gözetim işlemine karşı yargı yoluna başvuranlardan, avukatlık
ücretlerini karşılama imkânı bulunmayanlara talepleri hâlinde 1136
sayılı Avukatlık Kanunu hükümlerine göre avukatlık hizmeti sağlanır
(m. 57(3))
98
.
YUKK’nın idarî gözetime ilişkin hükümleri AİHM’nin içtihadında
vurguladığı hususları düzenlemesi bakımından önemlidir. Mahkeme
Abdolkhani and Karimnia v. Turkey
kararında ilk kez Türk hukukunda
idarî gözetim kararının verilmesi ve uzatılmasına ilişkin usûl ile idarî
gözetim süresi bakımından açık bir yasal düzenlemenin olmaması
sebebiyle ilgililerin idarî gözetim altına alınmakla özgürlüklerinden
mahrum bırakıldığına ve bu sebeple Sözleşmenin 5. maddesinin 1.
paragrafının
99
ihlal edildiğine hükmetmiş
100
, sonraki tarihli kararların-
da da aynı anlayışı benimsemiştir
101
. Keza Mahkeme, Sözleşmenin 5.
97
Sulh ceza mahkemesinin kararına karşı itiraz hakkının düzenlenmesi gerekliliği
hakkında bkz. ERKEM, s. 12.
98
İdari gözetim altında tutulan yabancılara adlî yardım imkânı sağlanması olumlu
bir gelişme olarak kabul edilmekle birlikte, bu kimselerin kimlik belgelerinin bu-
lunmaması, adlî yardım makamlarına erişim sorunları ve adlî yardım için resmî
makamlardan talep edilen belgelere erişim zorlukları sebebiyle bu kimseler bakı-
mından basitleştirilmiş başvuru yollarına ilişkin bir düzenleme getirilmesi öneril-
miştir: ERKEM, s. 12.
99
Anılan hüküm uyarınca herkes özgürlük ve güvenlik hakkına sahiptir. Aynı
maddede belirtilen haller dışında ve yasanın öngördüğü usûle uygun olmadan
hiç kimse özgürlüğünden yoksun bırakılamaz.
100
Abdolkhani and Karimnia v. Turkey
, para. 135. Bkz. EKŞİ, Tasarı, s. 164 vd.
101
Athary v. Turkey
, No. 50372/09, para. 31-32;
Alipour and Hosseinzadgan v. Turkey
,
No. 6909/08, 12792/08, 28960/08, para. 57;
Dbouba v. Turkey
, No.15916/09, para.
50;
Charahili v. Turkey
, No. 46605/07, para. 66;
Z.N.S. v. Turkey
, No. 21896/08, para.
56;
Ranjbar and Others v. Turkey,
No. 37040/07, para. 41;
Tehrani and Others v. Tur-
key,
No. 32940/08, 41626/08, 43616/08, para. 73. Anılan kararların Türkçe tercü-
meleri için bkz. EKŞİ, N.: “AİHM’in Sığınma Talebi Reddedilen İran Vatandaşının
Sınır dışı İşlemleri Tamamlanıncaya Kadar İdari Gözetim Altında Tutulmasını