293 / 417
İbralaşmayı Yoksayan Etik İlişki/Yozlaşan Gerekçe
292
Yargılama: yargılanan nesne ve özne üzerindeki kuşkunun öneri-
len veya buyurulan metodoloji izlenerek aşılmasıdır. Kuşkunun aşıl-
ması, kendisini hüküm olarak lanse eder. Bu açıdan hüküm meşru
ilgililerle girilen etik ilişki sonucunda ulaşılan değerlendirmedir. Bu
değerlendirme ile korunan hukuki değerin neden korunduğu ya da
korunamadığını konu edinir.
Yargı, etik ilişkinin açığa çıkardığı bir sonuçtur. Bu sonuç; etik
ilişkinin hangi değer ve parametreler üzerinden kendisini oluşturarak
tahkim ettiğini başta etik ilişkinin muhataplarına bilahare yargının
demokratik denetiminde pay sahibi olanlara meşru makul ve hukuki
olanla açıklamak zorundadır. Yargı kullandığı meşru ve makul argü-
manlarla birey, toplum ve kamuyu olup bitenler konusunda ikna et-
mek ve inandırmak zorundadır.
Gerekçe bu açıdan yargılamanın meşru, makul ve hukuki bir iliş-
kiden neşet ettiğini ya da etik ilişkinin gerçek, doğru ve doyurucu de-
ğerlerle yapılandırdığını izahla mükelleftir. Bu yükümlülük kendisini
gerekçelendirme ödevi olarak lanse eder.
Çalışmamız, özü itibarıyla etik bir ilişki olan yargılamanın hedef-
leriyle nasıl ve ne şekilde buluştuğunu gözlerini yargılamaya, duruş-
ma salonuna diken herkese anlatmaktan başka argümantasyonun etik
ilişki için taşıdığı önemin altını çizer.
Dahası yargı pratiğinin etik ilişkiden neşet eden gerekçe ödevi-
ne ne denli bağlı olduğu, temellendirmenin hangi değer ve ölçütler
üzerinden işler kılındığı, uygulamayla kuramın ilişkisini, etik ilişkinin
değerler üzerinden ikamesi için yargıcın yapması gerekenleri, sorum-
luluklarını dili döndüğünce izaha odaklanır. Kötüye gidişin sebepleri
üzerinde kafa yorarak, sağlıklı bir gerekçe düzeni için yapılması gere-
kenleri önerir.
Pozitif hukukun her daim bu değerlerle yoldaş olduğunu veya bu
değerlerle özdeş bir paradigma ve değerlere sahip olduğunu söylemek
mümkün olmamakla birlikte, kendisini etik ilişki değerleri olarak lan-
se eden değerlere erişme ve ondan yararlanma imkanına sahip oldu-
ğunu söylemek olasıdır.
Etik bir ilişki olarak yargılamanın meşru sayılabilmesi, yargının
etik değerlerini hatırda tutması, bu değerlere sadık kalması ve bu de-
ğerler üzerinde ayaklanarak hukuk ya da adalete yürümesi gerekir.