296 / 417
TBB Dergisi 2013 (108)
Hilmi ŞEKER
295
Karar, aynı zamanda susma hakkı, delillerin kabul edilebilirliği ile
hükmü temellendirme tekniği açısından güncel hukuku imrendiren
başkaca özelikler de ihtiva eder.
Nippur’lu yargıçların kurduğu hükmün, aktüel sorumluluk anla-
yışıyla örtüşen bir paradigmaya sahip olmasından öte, kullanılan dil
ile gerçeklik yargısına ilişkin noksansız okumaları, onun çağdaşlarıyla
aynı kaygıları taşıdığına delalet eder. Bu eş zamanlı olarak, erken yar-
gılamaların, zamanın ruhunu yakaladığını, ötesini gören bir vizyon ve
derinliğe sahip olduğunu gösterir.
Erken gerekçe okuması yapan bu şaheser, bununla yetinmez, mec-
lisin içinden çıkardığı iddia ve savunma kurumunu orta yerde, herke-
sin gözü kulağı önünde eşit ve özgür şekilde yarıştırır. Delilleri tar-
tışma ve çürütme olanağı konusundaki duyarlılığıyla, çelişmeli yargı,
eşitlik, özerklik ve delillerin kabul edilebilirliği kurumlarını tecrübeye
dönüştürür.
Sümer Yargı’sının şahsında gerekçe 4000 yıldan buyana bireyin ya-
şamına, malına, özgürlüğüne hükmeden kararlara eşlik ederek, onları
etik açıdan akladığına veya mahkûm ettiğine tanıklık eder. Bu nedenle
gerekçenin, bir kararın yıllar geçse de onun meşruiyetini tartışan, anla-
şılmasını kolaylaştıran, hükmün sırdaşı, dayanağı, kötü günün dostu,
etik ilişkinin tartanı, hak ve özgürlüklerin dostu, öncülü olarak anım-
sanacağı, onun şu veya bu nedenle, birileri tarafından mutlaka ziyaret
edileceğini unutmamak gerekir.
2.Platon-Aristo-Retorik/Usulün Babası/Tatlı Dil, Güler Yüz,
jest, mimik, heyecan ve Coşkuyla Tanışma:
Doğulu gerekçe, uygarlıklarla birlikte batıya göç eder. Sulu şarap-
ların düşünceye eşlik ettiği, akşam yemeklerinin fikri ziyafete dönüş-
tüğü, felsefenin manayı aradığı devir ve devranlarla buluşur.
Burada demlenen gerekçe, felsefenin lojistiğini sağlamanın hazzı-
na varır, felsefi bakışın sağladığı avantaj, tadı yakalar. Özü, sözle bu-
luşturan bu perspektif, belagatin gerçekle yaptığı eşsiz düetin önemi-
ni kavrar. Özün dile gelişine değer atfeder. Böylece Argümantasyon
kültürü, kökü derinlerdeki felsefi duyarlılıkla tanışır, burada durarak
ciddi meseleleri anlamaya, çözmeye odaklanır.