294 / 417
TBB Dergisi 2013 (108)
Hilmi ŞEKER
293
Yargılamanın üzerinde yürüdüğü etik ilişki değerleri ile yargıcın
üstlendiği rol, işlev ve misyon arasında bu bakımdan sıkı ertelenemez
ve yadsınamaz bir bağ vardır. Bu bağın kuvveti, yargıcın tanımlanma-
sı, kime, neye hizmet ettiğinin belirlenmesi açısından yaşamsaldır.
Kadimden beri insanlığın bin bir güçlükle kanı, canı ve özgürlüğü
pahasına vücuda getirdiği ve kendisini hukukun genel ilkeleri şeklin-
de lanse eden damıtık normları baz alan bir uygulama, yargıcı yasa-
nın gölgesinde oturan biri olmaktan olabildiğince uzak tutar. Böyle bir
referansın yargıca biçtiği rol, yasayı hukuka dönüştürmek en nihayet
yasadan adalet üretmektir.
İşte etik ilişki; bundan ötürü, insanın olanaklarını çoğaltan değer-
ler üzerinde yükselmeye, kurumsallaşarak yaşamaya odaklanır. Bu-
radan hareketle yargıcın insan ve yargıç olarak kişi değerleri ile etik
ilişki değerleri arasında sıkı bir ilişki vardır. Bu ilişkinin; kişi etik de-
ğerlerinin, etik ilişki değerleriyle ittifak ederek, yargılamanın insani
değerler üzerinden yürümesine katkı sunması olasıdır.
Çalışmamız; kürsünün yanlarla, hükmün hakimleriyle, yanların
kendileriyle, ilişkilerini, hüküm üzerinden denetleyen gerekçeyi, etik
ilişkinin üzerinde yürüdüğü zemin, dil ve ibralaşma aracı olarak te-
lakki eder.
İnsanlıkla yaşıt olan gerekçe, yargıcın meşru ilgililer, toplum,
kamu ve hükmün yargıçları ile dikey ve yatay bantta girdiği ilişkinin
güvenilir, tarafsız ve verimli olduğunu kanıtlamaya yarayan bir helal-
leşme, ibralaşma ve aklanma vasıtasıdır.
Kendisini, ima yoluyla olgunlaştırarak gerekçeli karar alma hak-
kına eviren bu kurum, yargılamanın üzerinde yürüdüğü değerlerin
belirlenmesi, tanınması ile bu değerlerin var ettiği hükmün meşruiyeti
bakımından vazgeçilmez bir buluştur.
Kuşkusuz yargılama, etik ilişkinin yargısal türevidir. Kürsünün
yanlarla, yanların yek diğeriyle, yargıcın aktarma yargısı, birey, top-
lum, kamuyla ilişkisi değerler üzerinden kurulur ve devam eder. Ge-
rekçe hakkı bu ilişkinin özenle yaslandığı ve koruduğu arasındadır.
Yanlarla girilen etik ilişkinin sağlam temeller üzerinden yürüdüğünün
kanıtlanması gerekçe aracılığıyla mümkündür.
Kişi etik değeri ile etik ilişki değeri arasında sıkı bir bağ mevcut-
tur. Değerlere saygılı bir kişi ile yüzünü hukukun kadim değerlerine