195 / 485
Anayasa Yargısının Meşruluğuna Bir İtiraz Olarak “Egemenlik”
194
let için, bir nitelik olma özelliği ortadan kalkmıştır. Esasında, devletin
anayasayla kendisine tanınmış ya da sınırlanmış olanlardan başka,
“egemenlik” adıyla anılmayı hak eden herhangi bir yetkisi bulunma-
maktadır
70
.
Diğer taraftan küreselleşme, ulus devletlerin egemenlik alanlarını
daratlmadığı gibi bu alanda güçlendirici bir etkide de bulunmamıştır.
Ancak, ulus devletlerin egemenlik alanlarına yeni nitelikler kazandır-
mıştır. Bu meyanda üye devletlerin tamamı tarafından kabul edilme-
diği için henüz yürürlüğe girmemiş AB Anayasası’ndan söz edilebi-
lir. Özellikle AB Anayasası’nın karmaşık yetki paylaşımı sistemi (md.
I-12), üye devletlerin egemenliklerinden koparılan payları, birliğin
başkenti Brüksel’deki bürokrasiye toplayıp merkezileştiren bir sistem
öngörmektedir. Bu durumun üye devletlerin ulusal egemenliklerinde
eksilmeye ve “Avrupa Süper Devleti”nin gücüne güç katacak olması
açıktır
71
.
Küreselleşme sürecinde, özellikle ulus devletlerin egemenliklerini
belirleyen en önemli unsurlardan birisi, katılım-denetim ilişkisinin yö-
nüdür. Uluslararası örgütler, bir taraftan katılımı teşvik etmekte; diğer
taraftan da, ciddi bir denetim mekanizması oluşturmaktadırlar. Anı-
lan denetim mekanizması çoğu zaman ulus devlet yapılarının zayıf-
lamasına ve çözülmesine neden olmaktadır. Ulus devletler, katılım ile
denetim arasında denge kuramadıkları zaman, egemenlik alanlarının
daraldığını hissetmektedir. Çünkü katılım egemenlik alanını artırmak-
ta; denetim ise, sınırlandırmaktadır. Katılım gücü arttıkça denetim
üzerindeki egemenlik alanı da genişlemektedir
72
. Yine de, sonuçta dış
egemenlik anlayışının, uluslararası hukuk ve uluslararası kurumlar
lehine değiştiği de bir gerçektir
73
. Günümüzde, uluslararası hukukun
uygulayıcısı ve uygulatıcısı olan uluslararası kuruluşların etkileri eski-
sinden daha fazla hissedilmektedir.
Türkiye’de siyasi partilere ilişkin hem mevzuata yönelik iyileştir-
meler hem de AYM kararlarındaki seyir ve Devlet Güvenlik Mahke-
70
Mustafa Erdoğan, “Yeni Anayasa: Yol Haritası’, Liberal Düşünce Dergisi, Ankara,
Liberte Yayınları, Y. 17, S. 66, 2012, s. 25
71
Bkz.: Mustafa Erdoğan, “Avrupa Birliği Perspektifi”, Hukuk Dünyası, Y. 15, S. 2,
Nisan-Mayıs-Haziran 2005, s. 12 ve 13.
72
Davutoğlu, a.g.m., s. 53 ve 54.
73
Akyol, a.g.m., s. 99.