257 / 485
Eşin Rızası
256
Çünkü yasada açıklanan koşulların varlığı halinde, evliliğin temsiline
ilişkin yetki kanundan doğmaktadır.
2
TMK’da eşin rızasından söz edilen bir diğer yer de 342. madde-
dir. Maddenin ilk fıkrasına göre ana ve baba, velayetleri çerçevesinde
üçüncü kişilere karşı çocuklarının yasal temsilcisidirler. Eşin rızasını
ilgilendiren ikinci fıkraya göre ise iyiniyetli üçüncü kişiler, eşlerden
her birinin diğerinin rızasıyla işlem yaptığını varsayabilirler.
A. Mal Rejimlerine İlişkin İşlemler
TMK’da eşin rızasına ilişkin hükümlerden bazıları da mal rejimleri-
ne ilişkin olarak düzenlenmiştir. Bu hükümlerden ilki, yasal mal rejimi
olan edinilmiş mallara katılma rejiminin tasfiyesi sırasında eklenecek
değerlerin açıklandığı 229. maddede yer alır. Yasa koyucunun açık dü-
zenlemesi gereğince,
“Eşlerden birinin mal rejiminin sona ermesinden
önce-
ki bir yıl içinde diğer eşin rızası olmadan, olağan hediyeler dışında yap-
tığı karşılıksız kazandırmalar” edinilmiş mallara değer olarak eklenir.
Bu maddenin aşağıda üzerinde durulacak eşin rızasının arandığı
hallerden temel farkı, eşin rızasının alınmamış olmasının, geçersizlik
yaptırımını doğurmayacak olmasıdır. TMK’da bazı hukuksal işlemle-
rin geçerliliği eşin rızasına tabi tutulduğu halde, rızanın verilmemiş
olmasının hukuksal işlemin geçerliliğini etkilemeyeceği; ancak rızanın
alınmamış olmasının başka hukuksal sonuçlara yol açtığı haldir.
3
Yani
rızası alınmayan eş, karşılıksız kazandırıcı işlemi iptal ettirmeyecek,
bu işlem nedeniyle elde edemediği katılma alacağının, karşılanmayan
kısmının tazminini talep edecektir.
4
Eklenebilecek kazandırma sağlararası
5
, üçüncü kişilere ve karşı-
lıksız olarak yapılmış olmalıdır. Gizli, adi veya karma bağışlamaların,
karşılıksız olarak alacaktan vazgeçmenin (ibra vb.), vakıf kurmanın ve
2
Havutçu, A.: Evlilik Birliğinin Temsili, Ankara 2006, s. 117.
3
Kılıçoğlu, A.: Türk Medeni Kanunu’nda Diğer Eşin Rızasına Bağlı Hukuksal İş-
lemler ve Yasal Alım Hakkı, Ankara 2002, s. 36.
4
Kılıçoğlu, A., s. 38.
5
Kılıçoğlu yasanın karşılıksız kazandırmadan söz ettiğini, bu kazandırmanın sağ-
lararası ya da ölüme bağlı hukuksal işlem olduğuna ilişkin ayrıma girmediğini,
ölüme bağlı tasarrufun vasiyet şeklinde yapılması halinde tek taraflı ve tek tarafa
borç yükleyen bir hukuksal işlemin söz konusu olacağını belirtmektedir. Kılıçoğ-
lu, A., s. 36.