259 / 485
Eşin Rızası
258
tık terekeden müteşekkil mirasın kabulü de diğer eşin rızasına bağ-
lanmıştır. Hatta yasa koyucu eşin rızasının sağlanamadığı durumla-
ra ilişkin bir ikinci fıkra düzenlemesi de yaparak,
“Diğer eşin rızasının
alınmasına olanak bulunmazsa veya bu konudaki istem onun tarafından haklı
sebep olmaksızın reddedilirse, istem sahibi eş kendi yerleşim yeri mahkemesi-
ne başvurabilir.”
hükmünü kaleme almıştır.
B. Aile Konutu İşlemleri
Yasa koyucu TMK’da
“Eşlerin Hukuki İşlemleri”
başlığı altında iki
madde düzenlemiştir. Bunlardan ilki yukarıda üzerinde durulan ve
eşlere hukuki işlem serbestisi tanıyan 193. maddedir. Ardından dü-
zenlenen ve
“Aile Konutu”
kenar başlığını taşıyan 194. madde ise, genel
kuralın istisnasını oluşturur niteliktedir. TMK’nın yürürlüğe girmesi-
nin üzerinden 10 yıldan fazla süre geçmiş olduğunun bilinciyle, aile
konutu kavramına ve düzenlenme amacına yönelik tartışmalara giril-
meksizin, eşin rızasını ilgilendiren hükümlerin incelenmesinde yarar
görülmektedir.
12
Kanun’un 194/1. maddesinde,
“Eşlerden biri, diğer eşin açık rızası
bulunmadıkça, aile konutu ile ilgili kira sözleşmesini feshedemez, aile konu-
tunu devredemez veya aile konutu üzerindeki hakları sınırlayamaz.”
ifadesi
kullanılmıştır. Yasa koyucu aynı fıkrada hem eşlerden birinin mülki-
yetinde bulunan (veya üzerinde sınırlı ayni hakka sahip olunan) hem
de kira sözleşmesine dayanarak zilyetliği elde edilmiş bulunan aile
konutlarına ilişkin düzenlemede bulunmuştur. Bununla birlikte bu iki
durum, eşlerin işlemleri açısından büyük farklılıklar içerdiğinden ve
kira sözleşmesinin konusunu oluşturan aile konutlarına ilişkin olarak
6098 sayılı TBK’nun 349. maddesinde ayrı bir düzenleme daha bulun-
duğundan, bu başlık altında sadece eşlerden birinin üzerinde ayni hak
sahibi oldukları aile konutları üzerinde durulacaktır.
13
12
Bu konuda ayrıntılı bilgi için bkz. Kılıçoğlu, A.: Türk Medeni Kanunu’nda Diğer
Eşin Rızasına Bağlı Hukuksal İşlemler ve Yasal Alım Hakkı, Ankara 2002; Acar,
F.: Aile Konutu Mal Rejimleri, B. 3, Ankara 2012; Bulut, H.: Aile Konutu ve Aile
Mahkemeleri Yargılama Yöntemi, İstanbul 2007; Şıpka, Ş.: Aile Konutu ile İlgili
İşlemlerde Diğer Eşin Rızası, B. 2, İstanbul 2004; Acar, H.:
“Türk Medeni Kanunu
M. 194 Kapsamında Aile Konutu Üzerinde İyiniyetli Üçüncü Kişilerin Hak Kazanımı”
,
Kazancı Hukuk Dergisi, S. 47-48, İstanbul 2008, s. 47 vd.; Bağcı, Ö.:
“Aile Konutu
Üzerinde Tasarruf”
, Yeditepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. IV, S. 2, İs-
tanbul 2007, s. 162 vd.
13
Kiralanmış aile konutlarına dair açıklamalar ise Türk Borçlar Kanunu’nda Eşin Rı-