262 / 485
TBB Dergisi 2013 (109)
Emel BADUR
261
rilmesi gerektiği belirtilmektedir. Eşin rızası yasa koyucu tarafından
bir şekle bağlanmamış olmakla birlikte, tapu sicilinde yapılacak işlem-
ler açısından resmi şekle bağlı olması gereklidir.
22
Şekle bağlı rızanın
tapu sicilindeki işlem sırasında bulunmaması durumunda, TMK’nun
1016/2. maddesi uyarınca geçici tescilin şerhi verilebilir.
23
Eşin açıklayacağı rıza, aile konutu ile ilgili bir hakkın doğmasına,
sona ermesine veya sınırlandırılmasına ilişkin olabilir. Ancak bu nok-
tada eşin aile konutu üzerinde mülkiyet mi yoksa sınırlı ayni hak sahi-
bi mi olduğuna göre bir ayrım yapılarak ilerlenmesi yararlı olacaktır.
Çünkü mülkiyet hakkı sahibi eşin, aile konutu üzerinde yapabileceği
işlemler, sınırlı ayni hak sahibi eşin yapabilecekleriyle kıyaslanamaya-
cak kadar fazladır.
Öncelikle aile konutu üzerinde eşlerden birinin sınırlı ayni hak
sahibi olması durumunda, bu sınırlı ayni haklar muhtemelen intifa,
oturma (sükna) ve üst haklarından biri olacaktır. Düzenli kişisel irti-
faklar olmaları nedeniyle, intifa ve oturma haklarının devirleri zaten
mümkün değildir. İçlerinde kural olarak devre açık sınırlı ayni hak,
üst hakkıdır ve aile konutu üzerinde üst hakkı sahibi olan eş, bu hakkı
devretmek isterse eşinin rızasını almak zorunda kalacaktır. Aile ko-
nutu üzerinde sınırlı ayni hak sahibi olan eş, eğer bu haktan feragat
ederse, eşin rızası alınmaksızın yapılan feragat geçersiz olacaktır. Tüm
bu haklar, hak sahibi eşe, aile konutunu kiralama olanağını sunsalar
da; eşin rızası alınmadan yapılan kira sözleşmesi geçersiz olacaktır.
24
Aile konutu üzerinde mülkiyet hakkına sahip olan eş için, eşin
rızasına bağlanan ilk işlem, mülkiyet hakkının devridir. Devre temel
oluşturan işlemin satış, bağış, trampa, vakfetme veya şirkete sermaye
koyma olması eşin rızasının geçerlilik unsuru olması açısından sonucu
değiştirmez. Eş aile konutu üzerinde ortak kullanımı sağlayacak bir
şahsi (kira, ariyet vb.) ya da ayni hakkı (intifa, sükna, üst vb.) kendi
lehine kurarak bu devri gerçekleştirecek olsa bile; işlem eşin rızasıyla
geçerli hale gelmelidir.
25
Ancak kullanımı sağlayacak sınırlı ayni hak,
22
Acar, F., s. 77; Gençcan, Ö. U.: Boşanma Hukuku, Ankara 2006, s. 564. Bir diğer ih-
timal de rızası aranan eşin bizzat tapu sicilindeki işlemlere kendisinin de katılması
ve rızasını bu şekilde açıklamasıdır.
23
Kılıçoğlu, A., s. 6.
24
Şıpka, Ş., s. 110; Acar, F., s. 66.
25
Ayrıntılı bilgi için bkz. Acar, F., s. 49 vd.