TBB Dergisi 109. Sayı

Laiklik ve Din Özgürlüğü

366

ve zaviyelerin kapatılmasını sağlayan yasanın kaldırılması gerektiği

yolundaki açıklaması

, hukuksal gerçeklikle bağdaşmamaktadır.

677

sayılı Tekke ve Zaviyelerle Türbelerin Seddine ve Türbedarlıklar ile Bir

TakımUnvanların Men ve İlgasına Dair Yasa ve Bazı Kisvelerin Giyile-

meyeceğine Dair Kanunun Tatbik Suretini Gösterir Nizamname’nin 3.

maddesi dışında mevzuatımızda «ibadethane»yi tanımlayan, bir yerin

ibadethane olarak kabulü için aranan unsurları gösteren düzenlemele-

re yer verilmemektedir. Buna karsılık mevzuat «ibadethane» kavramı-

na kimi hukuksal sonuçlar yüklemektedir. Nitekim, 3194 sayılı İmar

Yasası’nda, bu Yasa’da geçen “bina” kavramının insanların ibadet et-

melerine yarayan yapıları da kapsadığı belirtilmiştir.

Diğer yandan

Türk Ceza Yasası’nın 153. maddesinde, ibadethanelere, bunların ek-

lentilerine ve buralardaki eşyaya yıkmak, bozmak veya kırmak sure-

tiyle zarar vermek, kirletmek eylemleri suç olarak nitelendirilmiştir.

Gerek 3194 sayılı Yasa’nın imar düzenlemesi sırasında yapılması

için yer ayrılmasını istediği, gerek Türk Ceza Yasa’nın koruduğu “iba-

dethane”, hiç bir ayrıma tabi olmaksızın tüm din ve inanç sistemleri-

nin ibadet yerlerini kapsamaktadır. Cem evlerine ibadethane statüsü

verilmesine hukuken olanak bulunmadığı yolundaki görüş, sözü edi-

len yerleri değinilen hukuk metinlerinin kapsamının dışında bırakarak

yasama yetkisinin genelliği ilkesiyle bağdaşmayacağı gibi güncel ya-

şam gerçeği ve kültürel geleneğin ürünü bir dini topluluğun inanç içe-

riğinin meşruluğu hakkında karar vererek tarafsızlık ilkesini de ihlal

etmektedir. Devletin dinsel ve ideolojik tarafsızlık yükümlülüğü, etkin

bir temel hak korumasının gereklerine uygun, olabildiğince farklılaş-

mayan, genel geçerliliğe sahip ve dinsel ve ideolojik bir bakış açısıyla

bağlı olmayan tanımlar kullanılmasını gerektirir. Bu tanımlar, din ve

Bkz.

(19.11.2012).

Nihayet Milletvekili Özdalga’nın, TBMM Başkanlığı yerine önce AKP Mec-

lis Grubu’na verdiği Tekke ve Zaviyeler Kanunu’nun kaldırılması teklifi (bkz.

teklifi_2166019.html), Anayasa’ya da aykırıdır. Zira “İnkılap Kanunları”, Atatürk

ilke ve inkılaplarını somutlaştırması nedeniyle Anayasa’ya uygunluk denetimin-

de kullanılan bir ölçü norm olarak anayasallık blokuna dahildir, bkz. Özbudun E.

, Türk Anayasa Hukuku, s. 415.

Sözü edilen Yasa’nın ek 2. maddesinin Hükümet “Gerekçesi”nde, getirilen dü-

zenlemeyle farklı din ve inançlara sahip yurttaşların ibadet hürriyetlerini din ve

vicdan hürriyeti çerçevesinde kullanmalarının sağlanmasının amaçlandığı belir-

tilmektedir.