433 / 485
Uluslararası İnşaat Sözleşmelerinin Hazırlanması ve Uygulanması Süreci
432
ifa edileceği) ülke hukuklarında tarafların irade mutabakatlarına ilave
olarak aranan şekil şartlarını incelemeleri ve sözleşmelerini buna uy-
gun olarak düzenlemeleri yerinde olur”
83
.
“Uluslararası inşaat sözleşmeleri, sözleşme konusu hizmetin ta-
nım ve özelliklerine, ifa yeri ve şekline, hasar-ziyan ve mülkiyetin
intikaline, tarafların sorumluluğuna ve tüm bu hususlara uygulana-
cak hukukun seçimine ilişkin konularda açık ve detaylı hükümler
içermelidir”
84
.
“Uluslararası sözleşmelerde taraflar, ödeme ülkesinin kambiyo
rejimi çerçevesinde ödeme şeklini serbestçe kararlaştırabilir. Uluslara-
rası iş ilişkilerinde akreditif, peşin ödeme, evrak karşılığı ödeme, mal
mukabili ödeme, takas, kabul kredili ödeme veya müşterek hesap yolu
ile ödeme gibi usuller kullanılmaktadır”
85
.
“Uluslararası inşaat ve iş ortaklığı sözleşmeleri de, ahde vefa
prensibine tabidirler. Ancak, tarafların iradesi dışında ortaya çıkan
bazı hallerin, sözleşmenin ifasını imkansız kılması veya taraflardan
biri bakımından ifayı olağanüstü zorlaştırması durumlarında, istisna-
en ahde vefa prensibinden taviz verilerek sözleşme ya feshedilir veya
yeni şartlara uyarlanır. Zira sözleşmenin aktinden sonra ortaya çıkan
bazı olağanüstü haller sebebiyle sözleşmenin ifası ya imkansızlaşır ya
da karşılıklı edimler arasındaki ekonomik dengenin önemli ölçüde
bozulması nedeniyle ifanın istenmesi, iyiniyete ve hakkaniyete aykı-
rı hale gelir. Örneğin savaşlar, iç karışıklıklar, isyan ve ayaklanmalar,
grevler, seller, yangınlar, depremler, ham madde fiyatlarında meyda-
na gelen olağanüstü artışlar, beklenmedik biçimde dünyanın siyasi ve
ekonomik konjonktüründe meydana gelen değişimler, beklenmedik
aşırı enflasyon veya devalüasyonlar, uluslararası inşaat sözleşmeleri-
nin ifasını tehdit eden tipik olaylardır. Özellikle de (uluslararası inşaat
sözleşmeleri gibi) uzun dönemli sözleşmeler, bu tür etkilere fazlasıyla
açıktır”
86
.
83
Şanlı, a.g.e., s.22.
84
Şanlı, a.g.e., s.23.
85
Şanlı,a.g.e.,s23; bu konuda bkz. C.M. SCMITTHOFF: The Law-Practice of Inter-
national Trade Law, 9th Edition, London, 1990, p.379 vd.; V. İÇİER: Uluslararası
Ticarette Bankalararası Ödeme Yöntemleri, Interbank yayını, İstanbul, s.37 vd.
86
Şanlı, a.g.e., s.35-36.