TBB Dergisi 109. Sayı

Soruşturmanın Gizliliği ve Müdafinin Dosyayı İnceleme Yetkisi

468

çıkmasına engel teşkil edecektir. Dolayısıyla soruşturma süresince

savcılık makamının yaptığı birçok işlem müdafinin dosyayı inceleme

yetkisi aracılığıyla dahi öğrenilememektedir. Bu bağlamda soruşturma

safhasını savcının yegane silahı olarak gören görüş

iddia kurumunun

savunma hakları kapsamında zayıflatılmaması gerektiğini düşünmek-

tedir. Aslında bu bakış açısı toplumun adalet beklentisinin karşılana-

mayacağı çekincesinden yola çıkmaktadır. Gizliliğin belirli işlemlerde

devam etmesi ve savunma hakkının tam serbest bırakılmamasının ne-

deni “adaletin suçlular karşısında zayıf ve silahsız kalması” korkusu

olarak da açıklanmaktadır

Ancak hatırlatmak gerekir ki, CMK md. 157’de belirtilen gizlilik

salt iddia makamının silahı olan bir soruşturma evresini öngörmemek-

tedir. Madde hükmünde açıkça “savunma hakkına zarar vermemek”

ibaresi yer almaktadır. Soruşturmanın gizliliği açısından iddia maka-

mının her işlem açısından mutlak bir gizlilik kararı aldırma hakkı da

bulunmamaktadır. Hatta dosya üzerinde gizlilik kararını sulh haki-

minden talep edecek iddia makamının talebinde “soruşturmanın ama-

cının neden tehlikede olduğunu” belirtmesi gerekmektedir. Bunun

üzerine ancak savunma hakkının zedelenmeyeceğine hüküm getiren

sulh ceza hakiminin kararı dosya üzerinde gizlilik sağlayabilmekte-

dir. Uygulamada ise hakimlerin “savcı istedi” ya da “ayıp olmasın”

gibi nedenlerle dosyalarda kısıtlama kararı verebildiği gözlemlenmek-

tedir

. Bu ilişkinin temelini ve detaylı değerlendirmeyi zaten ayrı bir

başlık altında yapacağız. O yüzden iddia makamıyla ilgili son bir de-

ğerlendirme yaparak konuyu bir de savunma makamı açısından de-

ğerlendirmeye devam edeceğiz.

Sonuçta, soruşturmanın gizliliği gerçekten de iddia makamının en

önemli silahıdır. Örneğin organize suçlarda amacın tehlikeye düşece-

ğini sezen bir Cumhuriyet Savcısının ivedilikle gizlilik kararı aldırma-

sında yarar vardır

. Ancak bu talebin her somut olay açısından iddia

makamı tarafından suiistimal edilmesi de kabul edilemez. Dolayısıyla

Fatih Selami Mahmutoğlu, Selman Dursun, Türk Hukukunda Müdafinin Yasaklı-

lık Halleri, Ankara, Seçkin Yayıncılık, 2004, s. 141.

Sinan Kocaoğlu, Müdafi, Ankara, Seçkin Yayıncılık, 2011, s. 172.

Kocaoğlu, a.g.e., s. 176

Osman Yaşar, Uygulamalı ve Yorumlu Ceza Muhakemesi Kanunu, C. I, Ankara,

Seçkin Yayıncılık, 2007, s. 801.