205 / 441
İdari Yargılama Usulu Kanunu ve Vergi Usul Kanunu Arasındaki Çatışmaların ...
204
4. LEX POSTERIOR VE LEX SPECIALIS İLKELERİNİN
UYGULANMASI
Daha önce de pek çok kez belirtildiği üzere, lex posterior ve lex
specialis ilkeleri pozitif hukukta norm çatışmalarını çözümleyecek her-
hangi bir çatışma normu bulunmadığında devreye girecektir. Böyle bir
çatışma normu, lex posterior veya lex specialis ilkeleri doğrultusunda
çatışmaları çözümlemiş olabileceği gibi bu ilkelerin önerdiği çözüm-
lerin tam tersini de öngörmüş olabilir. Hiç şüphesiz yasa koyucunun
tamamen farklı bir çatışma çözme yöntemi düzenlemesi de olasılık
dâhilindedir. Ancak bu tür düzenlemeler bulunmuyorsa çatışmaların
çözümünde klasik yöntem olarak adlandırdığımız ilkeler devreye gi-
rebilecektir. Buna ilaveten yasa koyucunun çatışma normu yürürlüğe
girdikten sonra yeni bir düzenleme yapması ve çatışma normunu et-
kisiz kılması da mümkündür. Bu olasılığın gerçekleşmesi halinde de
iki norm arasındaki çatışmalar klasik yöntemle çözümlenebilir. Bu ne-
denle anılan ilkelerin hangi tür çatışmalarda devreye girdiği ve soru-
nu hangi normun uygulanması lehine çözümlediği-kısaca uygulama
koşullarını- belirlemek gerekir.
Lex posterior ve lex specialis ilkelerinin uygulanma koşulları ça-
tışan normların genel veya özel olmasına göre belirlenmektedir.
89
Bu
konudaki ilk olasılık önceki ve sonraki tarihli normların her ikisinin de
genel norm olmasıdır. Bu durumda lex posterior ilkesi uyarınca son-
raki tarihli genel norm uygulanacaktır.
90
İki özel norm arasındaki ça-
tışmalarda da, çatışma yine lex posterior ilkesinden hareketle çözüm-
lenecektir.
91
Dolayısıyla bu olasılıkta da sonraki normun uygulanması
söz konusudur.
92
Önceki normun genel norm, sonraki normun ise özel
norm olması halinde ise hem lex posterior hem lex specialis ilkesi aynı
sonucu vermektedir.
93
. Dolayısıyla hem lex posterior hem lex specialis
ilkesinin gereği olarak sonraki tarihli özel norm uygulama alanı bula-
caktır.
94
89
Gözler, s.349; Sözer, s.58; Işıktaç/Metin, s.261; Keyman, s.55
90
Sözer, s.58; Gözler, s.349; Işıktaç/Metin, s.261; Keyman, s.55
91
Sözer, s.58; Gözler, s.349; Işıktaç/Metin, s.261; Keyman, s.55
92
Sözer, s.59
93
Ross, s.132; Gözler, s.350. Işıktaç/Metin, sonraki tarihli özel yasanın önceki tarihli
genel yasayı ilga etmesini salt lex specialis ilkesine dayandırmıştır(Işıktaç/Metin,
s.261).
94
Gözler, s.350. Keyman ise bu olasılıkta hangi normun uygulanması gerektiğinin