95 / 441
Borçlar Kanununa Göre Ön Ödemeli Taksitle Satış Sözleşmesi
94
kullanım bedeli ve satılanın olağandışı kullanılması sebebiyle değeri-
nin azalması hâlinde tazminat istemesi de mümkündür. Ayrıca, aynı
hükmün ikinci cümlesinde satıcının isteyebileceği haklar bakımından
azamî bir sınır öngörülmektedir. Böylece alıcıyı korumak amacıyla
menfî zararın kapsamı bakımından Kanunda bir sınırlamaya yer veril-
miştir
108
. Buna göre, satıcı sözleşme zamanında ifa edilmiş olsaydı ne
elde edecekseydi bundan fazlasını isteyemez.
3- Hâkimin Müdahalesi
Borçlar Kanununun taksitle satış sözleşmesine ilişkin 261 inci
maddesi, ön ödemeli taksitle satış sözleşmesine de uygulanır (BK. m.
273). 261 inci maddede, taksitle satışta alıcının temerrüde düşmesi
durumunda hâkimin müdahalesi düzenlenmektedir. Bu hüküm uya-
rınca hâkimin sözleşmeye müdahale edebilmesi için iki şartın varlığı
birlikte aranır. Bu şartlardan biri, temerrüde düşen alıcının borçlarını
ödeyeceği konusunda güvence vermesi; diğeri ise, satıcının bu yeni
düzenlemeden ötürü herhangi bir zarara maruz kalmamasıdır.
261 inci madde sayesinde, söz konusu şartların gerçekleşmesi du-
rumunda, hâkime, sözleşmeye müdahale ederek, temerrüde düşen
alıcıya ödeme kolaylıkları sağlama ve satıcının satılanı geri almasını
yasaklama yetkileri tanınmaktadır. Ancak, ifade edilmelidir ki, tak-
sitle satıştan farklı olarak, ön ödemeli taksitle satışta, satıcı, kendisine
satış bedeli ödendikten sonra satılanın zilyetlik ve mülkiyetini alıcıya
devretmeyi üstlenmektedir. Buna göre, ön ödemeli taksitle satışta alı-
cının temerrüde düşmesi durumunda satılan hâlen satıcıda olacaktır.
Dolayısıyla, taksitle satış bakımından hâkime tanınan satıcının satılanı
geri almasını yasaklama yetkisi, ön ödemeli taksitle satış bakımından
uygulanamaz bir yetkidir.
4- Alıcının Def’ileri
Taksitle satışta alıcının def’ilerine ilişkin 257 nci madde hükmü, ön
ödemeli taksitle satışta da uygulanır (BK. m. 273/I). 257 nci maddenin
ilk fıkrasında, alıcının, satıcıya karşı, satış bedelini ödeme borcu ile on-
mek suretiyle hâkime önemli bir takdir imkânı tanınmıştır. Ozanoğlu, 246.
108
Ozanoğlu, 264.