122 / 533
TBB Dergisi 2014 (111)
Mustafa T. YÜCEL
121
Bu grafikle beliren gruplandırmanın amacı, ne hâkimleri reel bo-
yutta (dörtte biri yolsuzluğa bulaşmış) göstermek ve ne de bunun
tamamen hipotetik olduğunu söylemek yerine
yapısal koruyucular
ve
disiplin rejimlerinin
, adil yargılama üretiminde destekleyici rollerini an-
lamaya elverişli analitik bir referans sağlamaktır.
Grafiğin (A) bölümünde yüksek mesleki onur ile yüksek mesleki
cesareti olan aktörler(cesurlar) yer alırken, (B) bölümünde, doğru şey-
ler yapmak isteyen aktörler olmasına karşılık dış tehdit ve baskılara
duyarlı, mesleki onuru yüksek ve fakat mesleki cesareti az olanlar bu-
lunmakta; (C)’de yolsuzluğa açık aktörlerin mesleki onurları kuşkulu,
kendileri cesaretten yoksun ve baskılara da duyarlıdırlar; (D)’dekiler
ise, düşük mesleki onura karşılık mesleki cesaretleri oldukça yüksek
olup; kendilerine özgü kirli iş takipçileridir.
Bu model kullanılarak, aktörler eğer grafiğin alt tarafında yer alı-
yorsa, yargısal bağımsızlık için yapısal koruyucuları(hâkimlerin dış
baskılardan masun olması) güçlendirmenin yarardan çok zarar vere-
bileceğini görebi- liriz. Buna karşılık, bağımsızlık için yapısal koruyu-
cuların yalnızca aktör- lerin makul ölçüde mesleki onur sergilendikle-
rinde yararlı olabileceği göz ardı edilmemelidir.
Disiplin rejiminin etkisi bakımından, (D) grubundakiler için disip-
lin rejimi tehditleri, onları onurlu davranışa yöneltmeyecek; onların
krimino- lojik cesareti bu tehditleri etkisiz bırakacaktır. Disiplin reji-
mi özellikle grafiğin sol tarafındakiler(dış baskılara kapılacaklar) için
en fazla etkiyi gösterebilecektir. Disiplin rejimi bu gruptaki hâkimleri
(C)’den (B)’ye yükseltebilecektir.