126 / 533
TBB Dergisi 2014 (111)
Mustafa T. YÜCEL
125
tadır. CMK olayı (CMK 22 ve 23.maddeler dışındaki hallerde) hâkimin
takdirine bırakmak yerine (CMK 24.md) gelişen içtihatlar bağlamında
nesnel tetkiklere de yer verebilir.
Kararı etkileyen faktörlerden biride deneyimli/kıdemli hâkimlerin
kendilerine fazla güvenmeleri ve kişilik öğesi haline gelen bu eğilimle-
ri nedeniyle adaletin etkilenmesidir.
Sabıka kaydı olan sanıklar bakımından belli hâkimlerin bazen ön-
yargılı oldukları görülmektedir (Blank ve diğerleri,1985:92). CMK sabı-
ka kaydının dosyaya konulmasıyla buna imkan vermektedir. Sanığın
100 sabıkası olsa da, görülen davadaki suçu işlememiş olabileceği unu-
tulmamalıdır. Aynı doğrultuda, Gordon(1990:81) hâkimlerin basmaka-
lıp/klişe eğilimleri olduğuna işaret etti. O, belli suçluların demografik
nitelikleri nedeniyle hâkimlerin etkileneceğini ve kararın kişilerin geç-
mişleri nedeniyle lehlerine olmayacağını eğilimine vurgu yaptı.
Bilirkişilere özgü şu öğeler de irdelenmelidir: tahsil, eğitim, yete-
nek, deneyim, bilgi ve vs. Tüm bunların derdest davaya ilişkin olduğu
saptanmalıdır.Bunlar uzmanlığı sorulan hususa ilişkin bilimsel araş-
tırma konusunda uygulama yeteneğine sahip olmalıdırlar. Hâkim tüm
bunların üstünde bilirkişice sunulan kanıt üzerine araştırmada bulu-
nabilmeli; bilirkişiler duruşmada taraflarca sorgulanabilmelidir.
Bu bulgular karşısında, Temyiz evresinde video çekimli dosyalar
olmadığından, tutanaklardan hâkimin önyargısını saptamak olanaklı
değildir.
Toplu mahkemelerde kararı etkileyen en önemli faktör de kıdemli
başkan veya karizmatik bir üyenin etkilemesi ile karara varılmasıdır.
Oylama sırasında kıdemsiz olan üyelerin kararın niteliği üzerine sez-
gileri de oylama türüne etkili olmaktadır.
Yüksek mahkemelerin çok hâkimli olması da bir rastlantı değildir.
Bu düzenleme ile adaletin bir tek kişinin eline geçmesi önlenmektedir.
Bu çokluk yalnızca sayısal değer olarak değil, görüntüler açısından da
geçer- lidir. Böylece, bağımsızlık yalnızca dışarıdaki bir otoriteye karşı
olmayıp, olası tiranlık bir etkiye yönelecek üye hâkimlere karşı da sağ-
lanmış olmaktadır.
Yargının bağımsızlığı ve tarafsızlığı ile adil yargılanma hakkı med-