143 / 533
Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılmasına İlişkin Güncel Sorunların Yargıtay Kararları ...
142
ihbarda bulundukları bu dönemde, açıklanacak hükümde herhangi
bir değişiklik yapılıp yapılamayacağı veya yapılacak değişikliğin han-
gi hal ve koşullarla sınırlı olduğu konusu güncel bir sorun olarak kar-
şımıza çıkmaktadır.
B. Kurulan Hükmün Sanık Hakkında Hukuki Sonuç
Doğurmaması
CMK’nın 231/11’nci maddesindeki düzenleme dikkate alındı-
ğında, sanık hakkında hukuki sonuç doğurmayan hükmün açıklan-
masının geri bırakılması kararının, açıklanacak hükümde mahkemeyi
bağlayıp bağlamayacağı öncelikle ele alınması gereken husustur. Bu
nedenle sorunun çözümüne hükmün açıklanmasının geri bırakılması
kavramının hukuki niteliği ile başlamak gerekmektedir.
Hükmün açıklanmasının geri bırakılmasında, mahkemece suç iş-
lediği kanaatine varılan sanık hakkında bir mahkumiyet hükmü ku-
rulmakta; ancak kurulan hükmün hukuki sonuçlarını doğurması de-
netim süresinin sonuna kadar ertelenmektedir. Sanığın denetim süresi
içinde kasıtlı bir suç işlemesi veya denetimli serbestlik tedbirine ilişkin
yükümlülüklere aykırı davranması halinde hüküm açıklanmakta, aksi
takdirde düşme kararı verilmektedir.
Öğretide de, buna paralel olarak, “
kurulan hükmün sanık hakkında
hukuki sonuç doğurmaması
” ifadesinden mahkumiyet hükmünün dene-
tim süresince askıya alındığını
22
anlamak gerektiği yönünde görüşle-
rin bulunduğu görülmektedir.
Bunun yanında, hükmün açıklanmasının geri bırakılmasında,
mahkumiyet ve bunun açıklanmasının geri bırakılması olmak üzere
iki karar verildiğine, hapis cezasının ertelenmesinden farklı olarak,
kurulan hüküm sanık hakkında hukuki sonuç doğurmadığı için daha
lehe sonuçlar doğurduğuna, ceza ve ceza muhakemesi hukukuna iliş-
kin özellikler içermesi nedeniyle karma nitelikli bir kurum olduğuna
ilişkin düşüncelere rastlanmaktadır.
23
22
Şahin-Göktürk, s. 162; Toroslu-Feyzioğlu, s. 309.
23
Bahri Öztürk – Mustafa Ruhan Erdem, Uygulamalı Ceza Hukuku ve Güvenlik
Tedbirleri Hukuku, Seçkin Yayıncılık, 12. Baskı, Ankara, Ekim 2012, s. 426-427;
Bahri Öztürk (Ed.) - Durmuş Tezcan – Mustafa Ruhan Erdem – Özge Sırma – Ya-
semin F. Saygılar Kırıt – Özdem Özaydın – Esra Alan Akcan – Efser Erden, Nazari