187 / 533
Türk Hukuk Sisteminde Kabul Edilen Erteleme Kurumları Üzerine İnceleme
186
Hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına ilişkin karar, itiraz
edilebilen ara karar niteliğindedir. (CMK m. 231/12) Ayrıksı bir hü-
küm öngörülmediğinden itiraz, genel hüküm niteliğindeki CMK m.
267-271. maddelerinde belirtilen şekilde yapılacaktır. Buna göre itiraz,
ilgililerin kararı öğrendiği günden itibaren yedi gün içinde kararı ve-
ren mercie verilecek bir dilekçe ve tutanağa geçirilme koşulu ile za-
bıt katibine beyanda bulunma suretiyle yapılacaktır. Ayrıca CMK’nın
267 ve davamı maddelerinde, itiraza tabi olan kararlar yönünden
CMK’nın 305. maddesinde benzer bir kesinlik sınırı getirilmediğin-
den, açıklanması geri bırakılan karardaki ceza, miktarı itibariyle kesin
nitelikte olsa bile itiraz üzerine merciince incelenecektir. Merciin itiraz
incelemesi sonucunda vereceği kararlar kesindir. (CMK m. 271/4)
60
Belirtelim ki hükmün açıklanmasının geri bırakılmasının reddi kararı
verilmesi halinde hüküm varlık kazanacağından doğal olarak kanun
yolu temyiz olacaktır.
CMK’nın 271. maddesi uyarınca, mercii tarafından kural ola-
rak evrak üzerinde ve duruşmasız olarak inceleme yapılabilir. İtiraz
mercii, CMK’nın 231. maddesinin 6. fıkrasında yer alan suça ve sanı-
ğa ilişkin objektif uygulama koşullarının var olup olmadığı ile sınırlı
olarak inceleme yaparak karar verir.
61
Merciin, kanıt değerlendirme-
si yaparak yeni bir hüküm kurması veya liyakat koşulu bakımından
değerlendirme yapması mümkün değildir. Evrak üzeriden inceleme
yapabilen merciin kanıtlarla doğrudan temas etme olanağı bulunma-
dığından, kanıt değerlendirmesi yaparak yeni bir hüküm tesisi, itiraz
kurumunun niteliğine aykırı düşecektir. Bu yönüyle, eylemin sanık
tarafından işlenip işlenmediği, suç oluşturup oluşturmadığı, nitelen-
dirmenin isabetli olup olmadığı, CMK’nın 231/7. maddesi hükmüne
uyulup uyulmadığı ve benzeri gibi geniş kapsamlı bir hukuka uygun-
luk denetiminin yapılması olanaklı değildir.
62
Ancak Yargıtay Ceza
Genel Kurulu’nun 22.01.2013 tarih ve 10-534/15 sayılı kararında, itira-
zı inceleyecek mercinin, işin esasına girerek suçun nitelendirilmesinin
doğru olup olmadığını inceleyebileceği belirtilmiştir. Bu karara göre,
mahkeme tarafından suçun nitelendirilmesine göre, hükmün açıklan-
masının geri bırakılması kararı verildiğinde, itiraz merci, mahkemenin
60
Parlar s. 26
61
GGK. 3.2.2009, 4-13/12 aktaran Parlar s. 26
62
4. CD. 7.10.2009, 20718-15761 aktaran Parlar s. 27