215 / 533
Türk Hukuk Sisteminde Kabul Edilen Erteleme Kurumları Üzerine İnceleme
214
765 sayılı TCK döneminde erteleme kararı verilebilmesi için hü-
kümlünün duruşmada hazır bulunmuş olması gibi bir zorunluluk
aranmamaktaydı ve ertelemenin koşulları duruşmada bulunan sanığa
ihtar edilmekteydi. 5237 sayılı TCK’da düzenlenen ertelemeye göre,
hükümlünün ‘yargılama sürecinde pişmanlık göstermiş olması’ aran-
dığından ve duruşmada hazır bulunmayan hükümlü açısından böyle
bir kanaatin elde edilmesi mümkün olmayacağından, erteleme kararı
verilmesi zorlaşacaktır.
132
Alman Ceza Kanunu’nun 56/3 maddesine göre, en az altı ay hapis
cezası verildiği hallerde, hukuk düzeninin savunulması için ceza veril-
mesi gerekli ise, ceza ertelenmez. Kanun hükmü, mahkemeye belli bir
sınırın üzerindeki suçlar bakımında ertelemenin subjektif şartını oluş-
tuğunu değerlendirirken ölçüt getirmiş olmaktadır. Zira altı ay altın-
daki süreli hapis cezası istisna sayıldığından belli özellikleri taşıması
halinde zorunlu olarak ertelenmektedir.
133
(StGB m. 47)
Taksirli suçta, kasıtlı suçtakine nazaran, kusurluluğun az olması
ertelemeye liyakat hususunda hakime yol gösterici olabilir. Ancak bu
durum taksirle işlenen her suçun diğer yasal şartların oluşması halin-
de zorunlu olarak erteleneceği anlamına gelmemelidir. Zira taksirli ile
işlenen suçlarda kasıtlı suçlarla karşılaştırıldığında kusurluluk daha
az ise de, failin sosyal tehlikeliliği daha az değildir.
134
Bu sebeple ha-
kim, taksirli suçlarda her suçlu için ayrı ayrı değerlendirmede buluna-
göre ilamların kesinleşme tarihleride dikkate alındığında daha önce kasıtlı bir suç-
tan dolayı 3 aydan fazla fazla hapis cezasına mahkum edilmeyen ve yargılandığı
elektrik hırsızlığı suçundan da kısa süreli hapis cezası ile cezalandırılan sanık hak-
kında 5237 sayılı TCK’nun 51. maddesi uyarınca ‘suçu işledikten sonra yargılama
sürecinde gösterdiği pişmanlık’ dolayısıyla tekrar suç işlemeyeceği konusunda
mahkemede oluşan kanaate göre hapis cezasının ertelenip ertelenmeyeceğinin
değerlendirilmesi gerekirken ‘yargılama sürecinde gösterdiği pişmanlık’ durumu
irdelenmeden ‘sanığın sabıkalı kişiliği ve suç işleme hususundaki eğilimi’ şeklin-
deki yasal ve yeterli olmayan gerekçeye dayanılarak ertelemeye yer olmadığına
karar verilmesi’ aktaran Parlar s. 339
132
Öztürk/Erdem s. 442
133
Hans Heinrich Jescheck, Alman Ceza Hukukuna Giriş, Çev: Feridun Yenisey,
İstanbul 2007, Beta Yayınevi, s. 66, Mahkemenin sanık hakkında altı ayın altında
kısa süreli hapis cezasına hükmedebilmesi için fiilde ve failin kişiliğinde bulu-
nan özel şartlar, faili etkilemek veya hukuk düzenini korumak için hapis cezasına
hükmedilmesini kaçınılmaz hale getiriyor olmalıdır. Kanunda öngörülen bu şart-
ları taşımıyorsa altı ayın altındaki hapis cezaları zorunlu olarak ertelenmekte ya
da adli para cezasına çevrilmektedir.
134
Toroslu s. 194