219 / 533
Türk Hukuk Sisteminde Kabul Edilen Erteleme Kurumları Üzerine İnceleme
218
bilgi elde edilememiş ise erteleme kararı verilemeyecektir. Bu çeşit bil-
gilerin maddi vakıalar alanına gireceği ve bu sahadaki şüphenin ‘sa-
nığın lehinde yorumlanacağı’ kuralına tabi bulunduğu akla gelebilirse
de, şüphenin sanığın lehinde yorumlanması, istisnai bir niteliğe sahip
olan ve bir kanuni lütuf vasfını taşıyan ertelemede geçerli olamaz.
143
Siyasi suçların ertelenmesi hususunda öğretide çeşitli görüşler ileri
sürülmüştür. Bazı yazarlara göre, adi suç-siyasi suç ayrımına erteleme
konusunda yer vermek ve siyasi suç faillerinin ertelemeden mutlaka
faydalanmalarına imkan vermek lazımdır. Çünkü siyasi suç failleri er-
telemeye her zaman layıktırlar. Ancak Erem, bu görüşü eleştirmekte ve
bunu erteleme bahsinde yer vermenin doğru olmayacağını savunmak-
tadır.
144
Önder’e göre, siyasi suç bir kanaat meselesi ve bunun netice-
sidir. Siyasi suç faillerinin mutlaka ertelemeden faydalanacağı kuralı
hatalı olabilir. En iyi çözüm tarzı bu gibi kimselerin ertelemeye layık
olup olmadığını, diğer suç faillerinde olduğu gibi, hakimin takdirine
bırakmaktır. Önder bu konuya ilişkin Alman Temyiz Mahkemesinin
bir kararını aktarmaktadır. Bu karara göre, ‘siyasi suç faillerinin mutlak
surette ertelemeye layık olduklarını kabule imkan yoktur; çünkü siyasi
suç bir kanaat, bir inanış ve bir değerlendirme neticesinde işlenmekte-
dir. Failde bu inanış ve kanaat devam ettiği müddetçe ileride tekrar suç
işleyecektir ve ertelemeye liyakat şartı bu sebeple gerçekleşmeyecektir.
Fakat duruşma sırasında failin ileride suç işlemesinin saiki olabilecek
olan siyasi telakkilerinden vazgeçtiği hususunda mahkemede bir kana-
at oluşması halinde, diğer suçlar gibi siyasi suçun cezasının da ertelen-
mesi mümkündür.’
145
Fransız hukukunda, siyasi suç yönünden, ertelemede, ayrıcalık-
lı bir düzenlemenin yer aldığı görülmektedir. Bu hukuk sisteminde-
ki erteleme’den siyasal suçluların faydalanabilecekleri kabul edildiği
gibi, önceki siyasi suçun sonraki suça ilişkin ertelemeyi engellemeye-
ceği ve ertelemeden sonra işlenen yeni suçun siyasi suç olması halinde
erteleme kararının düşmeyeceği benimsenmiştir. Gerçekten bu hu-
kuk sisteminde ertelemeye engel olucu mahkumiyet, ya da düşürücü
mahkumiyet olarak, ‘genel hukuka’ ilişkin adi suçların mahkumiyeti
olarak gösterilmektedir. Yine aynı hukuk sisteminde yer alan dene-
143
Erem (Tecil), s. 892
144
Erem/Danışman/Artuk s. 802
145
Önder s. 194