291 / 533
Kamu Hukuku ile Özel Hukukun Kesiştiği Yer: Kamu Hizmeti İmtiyaz Sözleşmelerinde ...
290
Anayasada tahkim yolunun öngörülmesini müteakip, Kamu hiz-
meti imtiyaz sözleşmelerinden doğan uyuşmazlıkların tahkim yoluyla
çözülmesinin öngörüldüğü durumlarda, taraflarca sözleşme yapılır-
ken uyulması gereken usul ve esasların belirlenmesi için 21 Ocak 2000
tarihinde 4501 sayılı “Kamu Hizmetleri İle İlgili İmtiyaz Şartlaşma ve
Sözleşmelerinden Doğan Uyuşmazlıklarda Tahkim Yoluna Başvurul-
ması Halinde Uyulması Gereken İlkelere Dair Kanun” yürürlüğe gir-
miştir. 4501 sayılı kanunu 6. maddesine göre “Bu kanunda ve usulüne
göre yürürlüğe konulmuş uluslararası anlaşmalarda hüküm bulunma-
yan hallerde, 18.06.1927 tarihli ve 1086 sayılı Hukuk usulü Muhakeme-
leri Kanunu ile 20.05.1982 tarihli ve 2675 sayılı Milletlerarası Özel Hu-
kuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanunun tahkim ile ilgili hükümleri
uygulanacaktır”
39
.
4501 sayılı kanunun 4. maddesine göre tahkim yolunun öngörül-
mesi durumunda tahkim anlaşması, sözleşmeye konulan tahkim şartı
veya ayrı bir tahkim sözleşmesi şeklinde yapılabilir. Ancak belirtmek
gerekir ki HMK’nın tahkim ile ilgili hükümleri milli tahkimin mev-
zubahis olması durumunda uygulama alanı bulacaktır. Yani taraflar
aralarındaki uyuşmazlığı milli tahkimde çözüme kavuşturacaklarsa,
tahkim anlaşmasına Hukuk Muhakemeleri Kanunu uygulanacaktır.
Nitekim, HMK md. 407’ye göre tahkimin uygulanma alanı bulabilme-
si için uyuşmazlığın yabancılık unsuru içermemesi ve tahkim yerinin
Türkiye olarak belirlenmesi gerekir
40
.
4501 sayılı kanunun 3. maddesinde yabancılık unsurunun bulun-
duğu durumlarda milletlerarası tahkime gidilebileceği hüküm altına
alınmıştır. Yabancılık unsurunun bulunduğu kamu hizmetleri ile ilgili
imtiyaz şartlaşma ve sözleşmelerinden doğan uyuşmazlıklarda uyul-
ması gereken usul ve esaslar, 21 Haziran 2001 tarihinde 4686 sayılı
Milletlerarası Tahkim Kanununda düzenlenmiştir. Dolayısıyla idare
ile özel hukuk kişisi akdedilen sözleşme yabancılık unsuru barındırı-
yorsa, milli tahkim hükümleri değil milletlerarası tahkim hükümleri
uygulanacaktır.
39
Aslan Zehreddin- BERK Kahraman, İdare Hukuku ve İdari Yargıya İlişkin Temel
Kanunlar (İçtihatlı), Alfa yayınları, 5. Baskı, İstanbul, 2011, s. 994
40
Tuncay Ahmet, Türk Hukuk Sisteminde TahkimMevzuatı, Session 2D, Uluslarası
Hukuk, International Conference on Eurasian Economies, 2013, s. 880