TBB Dergisi 111. Sayı

Kamu Hukuku ile Özel Hukukun Kesiştiği Yer: Kamu Hizmeti İmtiyaz Sözleşmelerinde ...

288

lamıştır. Ancak Anayasa mahkemesi bu hükmü Anayasa’nın 9. ve

142. maddelerine aykırı bularak iptal etmiştir

. Daha sonra Bakanlar

Kurulu tarafından “Elektrik Enerjisi Üretim Tesislerinin Kurulması ve

İşletilmesi Hakkında Karar” çıkartılmış ve söz konusu kararda “TEAŞ

ve Üretim Şirketi arasındaki sözleşmenin uygulanmasından doğacak

ihtilaflarda Türk Mahkemeleri, Türkiye Cumhuriyeti tarafından tanın-

mış bulunan uluslararası mahkemeler ve tahkim kuruluşları yetkili-

dir” hükmü getirilmiş ancak yine hem bu karar hem de kararın uygu-

lama tebliği hakkında Danıştay tarafından yürütmenin durdurulması

kararı verilmiştir

B. Yasağın Bertaraf Edilmesi

Tahkim yasağı ekonomik gelişme ve çeşitlilikle beraber idarenin

hareket alanın sınırlamakta, buna karşılık yap-işlet-devret türünden

imtiyaz sözleşmeleri akdedilirken devlet yabancı sermayeden de ya-

rarlanmak istemekte, yabancı sermaye ise akdedilecek sözleşmele-

rin uygulanmasından kaynaklanan uyuşmazlıkların tahkim yoluyla

çözüme kavuşturulmasını talep etmekteydi

. Aynı şekilde, yabancı

yatırımcılar, Türkiye’de yargılama işlevinin yavaşlığını göz önüne ge-

tirerek devlet mahkemelerinin haklarını istenilen çabuklukta teslim

edemeyeceklerini, hatta kamu hizmetlerinin gerekleri karşısında haklı

olsa bile yatırımcı lehine karar verilmeyebileceği, dolayısıyla devlet

mahkemelerinin idareden yana tavır takınabileceği itirazını ileri sürü-

yorlardı

. Hem bu gerekçelerle hem de yukarıda bahsi geçen yargı ka-

rarlarına tepki olarak kurucu iktidar tarafından önce, 13 Ağustos 1999

tarihinde 4446 sayılı kanun ile Anayasanın 47. maddesine eklenen hü-

kümle

“Devlet, kamu iktisadî teşebbüsleri ve diğer kamu tüzelkişileri tarafın-

dan yürütülen yatırım ve hizmetlerden hangilerinin özel hukuk sözleşmeleri

ile gerçek veya tüzelkişilere yaptırılabileceği veya devredilebileceği kanunla

belirlenir”

denilmek suretiyle kamu hizmeti imtiyaz sözleşmesi olarak

nitelendirilen bazı sözleşmelerin yasa koyucu tarafından özel hukuk

Anayasa Mahkemesi, 7.7.1994 tarih ve E. 94/49-K. 94/45-2. RG; 10.9.1994, sayı:

22047, s. 7 Aktaran, Gözübüyük Şeref- TAN Turgut, İdare Hukuku: Genel Esaslar,

op.cit, s. 558

Danıştay 10. D; E. 996/8972 sayılı kararı; Aktaran, Ibid., s. 559

Ibid.

Özay İl Han, Günışığında Yönetim, op.cit, s. 394