290 / 533
TBB Dergisi 2014 (111)
Hayrettin YILDIZ
289
sözleşmeleri olarak nitelenebilmesi olanağı doğdu
35
. Hukukumuzda
özel hukuk sözleşmelerinde tahkime gidilmesine izin verilmektedir.
Yasa koyucu tarafından bir idari sözleşmenin özel hukuk sözleşmesi
olarak tanımlanması durumunda, bu tür sözleşmeler için dolaylı ola-
rak tahkime gidilebilmesine imkan sağlanmış olmaktadır
36
. Ancak bu
hüküm genel olarak idari sözleşmelerde tahkimi serbest bırakmamak-
ta, sadece yasa koyucuya idari sözleşme niteliğinde olan bir sözleşme-
nin özel hukuk sözleşmesi olarak vasıflandırılması imkanını vererek,
dolaylı olarak tahkim gitme imkanını doğurmaktadır.
Tali kurucu iktidar, yasa koyucu tarafından idari sözleşmelerin
özel hukuk sözleşmesi olarak nitelendirilmesi ile yetinmemiş yine
4446 sayılı kanunla idarenin işlemlerine karşı yargı yolunun düzen-
lendiği Anayasanın 125. maddesine şu hükmü eklemiştir
“… Kamu
hizmetleri ile ilgili imtiyaz şartlaşma ve sözleşmelerinde bunlardan doğan
uyuşmazlıkların millî veya milletlerarası tahkim yoluyla çözülmesi öngörüle-
bilir. Milletlerarası tahkime ancak yabancılık unsuru taşıyan uyuşmazlıklar
için gidilebilir”.
Böylece kamu hizmeti imtiyaz sözleşmelerinden doğan
uyuşmazlıkların tahkim yoluyla çözümlenmesine şüpheye yer bırak-
mayacak şekilde izin verilmiştir. Belirtmek gerekir ki, bu hüküm bütün
idari sözleşmeleri kapsamamakta sadece taraflar arasında çıkabilecek
kamu hizmeti imtiyaz sözleşmeleri ile ilgili ihtilaflarda tahkime gidil-
mesine izin vermektedir
37
. Değişikliğe paralel olarak idari yargı mev-
zuatında da gerekli değişiklikler yapılarak, idari yargı organlarının
tahkim yolu öngörülmeyen
kamu hizmeti imtiyaz sözleşmelerinin uygu-
lanmasından doğan uyuşmazlıklara bakabilecekleri şeklinde düzenle-
meler yapılmıştır
38
. Yani devlet mahkemelerinin yargı yetkisi, taraflar
tahkim yoluna gidilmesini kararlaştırmamışsa devreye girebilecektir.
35
Gözübüyük Şeref- Tan Turgut, İdare Hukuku: Genel Esaslar, op.cit, s. 561
36
Özay İl Han, Günışığında Yönetim, Filiz Kitabevi, İstanbul, 2004, s. 396
37
Gözler Kemal-Kaplan Gürsel, İdare Hukuku Dersleri, op.cit, 525
38
İdari yargı mevzuatının uğradığı değişiklikler şu şekildedir; 2577 sayılı İYUK
madde 2 fıkra 1-c ve 2576 sayılı Bölge İdare Mahkemeleri, İdare Mahkemeleri ve
Vergi Mahkemelerinin Kuruluşu ve Görevleri hakkında Kanunu madde 5 fıkra
1-c (her iki kanun için aynı hüküm)“Tahkim yolu öngörülen imtiyaz şartlaşma
ve sözleşmelerinden doğan uyuşmazlıklar hariç, kamu hizmetlerinden birinin
yürütülmesi için yapılan her türlü idari sözleşmelerden dolayı taraflar arasında
çıkan uyuşmazlıklara ilişkin davalar”, 2575 sayılı Danıştay Kanunumadde 24 fıkra
1-j “…Karşı açılacak iptal ve tam yargı davaları ile tahkim yolu öngörülmeyen
kamu hizmetleri ile ilgili imtiyaz şartlaşma ve sözleşmelerinden doğan idari
davaları karara bağlar”.