298 / 533
ANAYASAYA UYGUNLUK DENETİMİNDE
ÇELİŞME İLKESİ
PRINCIPLE OF CONTRADICTION
IN CONSTITUTIONALITY REVIEW
Özen ÜLGEN*
Özet:
Anayasaya uygunluk denetiminin kendine özgü nitelikle-
ri nedeniyle, çelişme ilkesi temel bir yargılama güvencesi olarak ta-
nınmamaktadır. Bununla birlikte, Avrupa uygulamasında bu ilkenin
özgün uyarlamaları olduğu tespit edilebilmektedir. Bu çalışma, teori
ve uygulamada karşılaştırmalı hukuk örneklerini değerlendirdikten
sonra, bu çerçevede Türk Anayasa Mahkemesine yazılı açıklama gön-
derme hakkı ile sözlü açıklamada bulunma olanağının rolünü incele-
mektedir.
Anahtar Kelimeler:
Anayasa Mahkemesi, İptal davası, İtiraz
yolu, Çelişme İlkesi, Yazılı açıklama, Sözlü açıklama.
Abstract:
Because of the special features of the constitutional
review, adversarial principle is not recognized as a fundamental gua-
rantee of the procedure. However, we can observe some examples
in Europe. This study aims to analyze the role of the right to submit
written statements to the Turkish Constitutional Court and the possi-
bility to present oral explanations.
Keywords:
Constitutional Court, constitutional review, adver-
sarial principle, contradiction, written statements, oral explanations.
Çelişme ilkesi, muhakeme sürecinde, yargılamanın bütün süjele-
rinin birbirlerinin fikirlerini öğrenmesini, bunlara cevaplar üretebil-
mesini ve böylece hep birlikte düşünebilmelerini sağlamaya yönelik
temel bir yargılama ilkesidir.
1
Bir yanda tarafların hak ve menfaatle-
rini korunmasının güvencesi olan bu ilkenin diğer bir işlevi de yargı-
*
Dr., Galatasaray Üniversitesi Hukuk Fakültesi Anayasa Hukuku Anabilim Dalı
1
Kunter-Yenisey, 2000, ss.40-41.