320 / 533
TBB Dergisi 2014 (111)
Özen ÜLGEN
319
bu taleplerin hepsi hatırlatma niteliğinde olup, Mahkemece gerekçeli
olarak karara bağlanması zorunlu değildir. Mahkeme üyelerinden biri
tarafından talep edildiğinde, oylama yapılarak çoğunluk sağlandığı
takdirde ilgiliye bildirim yapılır. Anayasa Mahkemesi önünde sözlü
açıklama yapmaya davet edilen kişiler bu davete uymak durumun-
dadır.(6216 sayılı Kanun m.62)
61
Cumhurbaşkanı kendisi adına birini
gönderebilir.
62
Sözlü açıklama uygulamasının iki işlevinden ilki yargılamanın
çeşitli bileşenlerine (başvurucu-işlemi yapan organ/savunma) gö-
rüşlerini açıklama olanağı sunmaktır. Burada savunma tarafına sözlü
açıklama olanağı tanındığı takdirde, başvuruculara da bu olanağın ta-
nınması silahların eşitliği ilkesine daha uygundur. Nitekim 44 sayılı
Kanun hazırlık çalışmaları sırasında Anayasa Komisyonunca kabul
edilen madde gerekçesinde bu husus açıkça belirtilmiştir.
63
Yine, mil-
letvekillerince yapılan bir başvuruda başbakanlıkça sözlü savunma ta-
lebi olduğu takdirde bunların yanıtlanması ve kendi iddialarının daha
ayrıntılı açıklanması için içlerinden birine de aynı hakkın tanınması
istenmiştir.
64
Bununla birlikte, sözlü açıklama yapıldığı belirtilen ka-
rarların çok azında her iki tarafın da davet edildiği görülmektedir.
65
İkinci yönü ise, Anayasa Mahkemesinin konuya ilişkin bilgisini
arttırmak ve ilgililerin uzman görüşlerini almak üzere ilgilileri davet
etmesidir. Bu kişiler de çoğu zaman konuyla doğrudan ilgili olmakla
birlikte, zaman zaman tarafsız bilirkişi gibi de düşünülebilirler.
66
Bir
E.1969/31,K.1971/3.
61
6216 sayılı Kanundan önce, sözlü açıklama için davet edilen kişiler, gelmedikleri
takdirde incelemenin dosya üzerinden yapılması öngörülmekteydi. Dolayısıyla,
Anayasa Mahkemesi davetine cevap vermemek mümkündü. (44 sayılı Kanun
m.30, 2949 sayılı Kanun m.31) Çalışma Bakanlığının davete cevap vermediği bir
örnek için bkz.E.1970/48,K.1972/3.
62
Cumhurbaşkanın kendi açtığı iptal davasında gerekçe göstermeksizin kimseyi gö-
revlendirmeyi bir başvuru için bkz.E.1975/183,K.1976/15.
63
Millet Meclisi Tutanak Dergisi, Sıra Sayısı 54, s.40.
64
E.1995/38,K.1996/7. Başbakanlıkça sözlü savunma yapıldığına dair bir ifadenin
yer almadığı kararda başvurucuların bu talebine de cevap verilmemiştir.
65
E.1967/19,
K.1969/6;
E.1969/52,K.1972/21;
E.1970/48,
K.1972/3;
E.1972/49,K.1974/1; E.1985/1, K.1986/4; E.1988/5, K.1988/55; E.1989/6,
K.1989/42.
66
Nüfus Kanunu için grafoloji uzmanı (E.1981/3, K.1981/27); Orman Kanunu için
İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi öğretim üyesi (E.2003/100, K.2004/33);
Türk Ceza Kanununun uygulanma koşulları için ceza hukuku öğretim üyeleri