465 / 533
Kamu Görevlilerinin Dini Sembol Taşıyabilmesinin Sınırları; Eski Bir Tartışma ve ...
464
Ayrıca, İtalya’da eğitim ortamı diğer dinlerin varlığına da açıktır.
Örneğin, öğrenciler türban da dahil olmak üzere dini veya inançsal
anlam taşıyan/çağrıştıran sembol ve kıyafetleri giyinebilmektedirler.
Azınlık din ve inançlarının, Müslüman öğrenciler için Ramazan bayra-
mının kutlanması ve Musevi öğrencilerin Cumartesi günü sınavlardan
muaf olması gibi rituellerinin ifadesi ve devlet tarafından tanınmış
inançların seçmeli din dersi yoluyla eğitimin bir parçası olması müfre-
datta kapsanmıştır. Bizde, İslam dininin inançsal bir ritüeli olan türban
giyinmiş bir öğretmenin parçası olacağı eğitim ortamı diğer dinlerin
varlığına açık değildir. Örneğin Hristiyanların kutladığı Paskalya kut-
lanabilmekte midir ? Musevilerin kutsal günü Yom Kippur’da bu dine
inanan öğrenciler için veya Aleviler için hiç olmazsa oniki imam oru-
cunun 10. yas günü tatil olabilecekmidir ?
Şüphesiz
türbanlı öğrenci
konusunda sorun yoktur !! fakat İslamiyetin dışındaki din ve inanca
sahip öğrenciler, bu inançları temsil eden veya çağrıştıran sembol ve
kıyafetler giyinebilecekler midir ? Eğitim kurumlarında kippa tak-
mış, davud yıldızı taşıyan, boynunda zülfikar veya haç olan, Sihlere
has türban takmış öğrencilere de yer olacak mıdır ? Eğer olacaksa bu
kez, dini sembol giyinen bir öğretmenin (ki büyük ölçüde türbandan
bahsediyorum) görevi sırasında inancını ifade edebilmesini sağlamak
adına bu yoğun dini sembol serbestisi eğitim ortamının dini çatışma
alanına dönüşmesi tehlikesi doğurmayacak mıdır?
30
Pedagojik açıdan değerlendirildiğinde, ilk öğretim çağındaki öğ-
renciler içinde oldukları gerçekliği yaşamaya ve aile ve toplum dahil
diğerlerinin deneyimlerini gözlemlemeye başlarlar. Orta öğretimde
ise merak duygusu, tartışmayı ve sonuç olarak kendi ve diğerlerinin
kimliğini tanımlayı beraberinde getirir. “Gerçek”, “Tanrı”, “İbadet”
kavramları toplumsal geleneklere göre değişebilir. Bu algı ve kişiliğin
şekillenme süreci, aile ve daha geniş toplumun ötesinde rol modeller
yaratır. Kendilerini çevreleyen manevi unsurları, gerçeği ve anlamı
ise, “sembol ve ritüelde” algılarlar.
31
Bu aşamada, dini sembol giyinen
bir öğretmen
en yakın rol model seçeneğidir
ve eğitim ortamında kendi-
30
Dahlab v. Switzerland, supra n. 9, p. 4
31
Prof. Abdelfattah Amor, the UN Special Rapporteur of the Commission on Human
Rights, International Consultative Conference on School Education in Relation
with Freedom of Religion and Belief, Tolerance and Non-Discrimination (Madrid,
23-25 November 2001), p. 9