TBB Dergisi 112. Sayı

TBB Dergisi 2014 (112)

Fatma KARAKAŞ DOĞAN

119

nin orantılı olup olmadığının iç hukukta denetlenmesini engellemek-

tedir.

Mahkumlar arasında suçun niteliği ve ağırlığı ile ertelenen bir

yıl ve daha kısa süreli hapis cezaları dışında, hapis cezasının süresi

bakımından herhangi bir ayrım yapılmamaktadır. Örneğin İtalya sis-

teminde mahkum olunan hapis cezaları arasında bir derece farkı ol-

duğu yasal düzenleme ile kabul edilmektedir. İtalya’da mahkemece üç

yıl ve daha uzun süreli hapis cezasına mahkumiyet kararı verilirse

mahkum bu süre boyunca oy hakkından yoksun bırakılır. Beş yıl ve

yukarısı süreli hapis cezasına ya da ömür boyu hapis cezasına mah-

kum edilirse oy hakkından yoksun bırakılır.

Oy hakkının kısıtlanması konusunda mahkumiyet konusu suçlar

arasında nitelik açısından ayrım yapıldığı yönündeki Türkiye Hükü-

meti görüşü Mahkeme tarafından reddedilmiştir. AİHM, kasten işle-

nen suçların taksirle işlenen suçlara oranla daha ağır nitelikte olduğu

savunmasını, suçlar arasında ayrım yapıldığını göstermek bakımın-

dan yetersiz bulmuştur. Kasıtlı suçtan mahkum edilenlerin ayrım ya-

pılmaksızın bir bütün olarak genel nüfusun dışında tutulması AİHS

Ek 1 Nolu Protokole aykırı bulunmuştur.

Sonuç olarak AİHM oy hakkından yoksun bırakma tedbirinin her

somut olayda, işlenen suçun ağırlığı ve niteliği ile sanığın davranışları

dikkate alınarak uygulanması gerektiğini tespit etmekte ve Türkiye iç

hukukunun bu anlayış ile uyumlu olmadığı sonucuna varmaktadır.

Mahkemeye göre, AİHS ile güvence altına alınan ve yaşamsal önemi

bulunan oy kullanma hakkının kısıtlanmasının doğrudan ve fark gö-

zetilmeksizin uygulanması kabul edilebilir takdir payını aşmakta ve

AİHS Ek 1 Nolu Protokol m.3’ün ihlalini oluşturmaktadır.

“...Türkiye’de hak yoksunluğu kanunlarla düzenlenmekte ve hakimlerin takdiri-

ne veya denetimine bırakılmamaktadır...Ceza Genel Kurulu TCK m.53’ü değer-

lendirdiği bir kararında, hak yoksunluğunun uygulanabilmesi için mahkumiyet

kararında sözkonusu durumun belirtilmesi şart değildir...””, AİHM Söyler v. Tür-

kiye Kararı, prg.39-40.

Grand Chamber Case of Scoppola v. Italy (N.3) 126/05, 22.5.2012

echr.coe.int/sites/fra/pages/search.aspx?i=001-111044 (24.1.2014)

Avusturya iç hukukuna göre, bir veya birden fazla kasıtlı suçtan bir yıl ve yukarı-

sı süreli hapis cezasına mahkum edilenler oy kullanma hakkını kaybetmektedir.,

AİHM Söyler v. Türkiye Kararı, prg.42-43.

AİHM Söyler v. Türkiye Kararı, prg.46-47.