121 / 413
Mahkumların Oy Hakkı AİHM’nin Söyler v. Turkiye Kararı ile Yüksek Seçim Kurulu...
120
III. YÜKSEK SEÇİM KURULU KARARINDA MAHKUMLARIN
OY HAKKI
Yüksek Seçim Kurulu (YSK)’nun 21 Aralık 2013 tarihli ve 590 sa-
yılı kararı, 31 Aralık 2013 Salı günlü ve 28868 sayılı Resmi Gazetede
yayımlanmıştır. Karar 30 Mart 2014 tarihinde yapılacak olan mahal-
li seçimlerde oy kullanma hakkının nasıl düzenlenmesi gerektiğine
ilişkindir. Ceza infaz kurumunda hükümlü olarak bulunmakla bir-
likte taksirle işlenen bir suç işlemiş olmaları dolayısıyla oy kullanma
hakkına sahip olan hükümlülerin nasıl oy kullanacakları ile kasıtlı bir
suçtan dolayı mahkum edilmiş olmakla birlikte şartla salıvermeden
yararlandırılarak tahliye edilen hükümlülerin oy kullanıp kullanma-
yacakları eğer kullanacaklar ise bunun nasıl düzenleneceği ile ilgili
olarak bir komisyon raporu hazırlandığı belirtilmiştir.
42
YSK kararına göre, Anayasa m.67’de oy kullanma hakkı güven-
ce altına alınmakta ve bu hakkın kimler bakımından kısıtlanabileceği
gösterilmektedir. 298 Sayılı Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen
Kütükleri Hakkında Kanun m.7 ve 8’de kimlerin oy kullanamayacağı
düzenlenmiştir. AİHS Ek 1. Nolu Protokol m.3 altında serbest seçim
hakkı garanti edilmiştir. TCK m.53/1-b altında, kasten işlenen suçlar-
dan dolayı hapis cezasına mahkumiyetin sonucu olarak hükümlünün,
seçme ve seçilme ehliyeti ile diğer siyasi hakları kullanmaktan, hapis
cezasının infazı tamamlanıncaya kadar yoksun bırakılacağı düzenlen-
miştir. Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Tüzük m.57/2-
a’ya göre, bu tedbir ile hapis cezasının infazına aynı anda başlanır. Ve-
sayeti gerektiren hallerin sona ermesi başlıklı Medeni Kanun m.471’ye
göre
43
, hapis cezasına mahkumiyetin bir sonucu olarak kısıtlı bulunan
hükümlü üzerindeki vesayet hapis halinin sona ermesi ile birlikte ken-
diliğinden kalkar. Madde gerekçesinde konuya açıklık getirilmiş ve
şartla tahliye edilenlerin kısıtlılık halinin kendiliğinden kalkacağı be-
lirtilmiştir.
44
42
http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2013/12/20131231-25.htm(24.1.2014)
43
Medeni Kanun m.471- Özgürlüğü bağlayıcı cezaya mahkumiyet sebebiyle kısıtlı
bulunan kişi üzerindeki vesayet, hapis halinin sona ermesiyle kendiliğinden orta-
dan kalkar.
44
Eski Türk Medeni Kanunu döneminde konuyu elen alan Yargıtay Ceza Genel Ku-
rulu, 17.12.2002 tarihli ve 294/425 sayılı kararında, geçici olarak veya şartla salı-
verilme ile ceza infaz kurumundan tahliye edilen hükümlülerin kısıtlılık halinin
devam ettiğini karar bağlamış idi.