207 / 413
İşkence Nedeniyle Açılan Tam Yargı Davalarında Danıştay Ölçütleri
206
miştir. Anılan Kanun maddesinde;
“İdari eylemlerden hakları ihlal edilmiş
olanların idari dava açmadan önce bu eylemleri yazılı bildirim üzerine veya
başka suretle öğrendikleri tarihten itibaren bir yıl ve her halde eylem tarihin-
den itibaren beş yıl içinde ilgili idareye başvurarak haklarının yerine getirilme-
sini istemeleri gereklidir.”
hükmüne yer verilmiştir.
Yukarıda belirtilen kurallar çerçevesinde; 27.11.1995 tarihinde iş-
kence yapıldığından bahisle uğranılan zararın tazmini istemiyle açılan
davanın, 1 yıllık süre içinde açılmaması nedeniyle süre aşımı yönün-
den reddine karar verilmiş;
77
değişik cezaevlerinde farklı tarihlerde
işkence yapıldığı iddiasıyla açılan davanın da en geç, en son işkence
yapıldığı iddia edilen tarihten itibaren bir yıl içinde açılması gerektiği
kabul edilmiştir
78
.
2577 sayılı Kanun’un 13. maddesinde belirtilen beş yıllık dava
açma süresine ilişkin olarak; işkence eyleminin öğrenildiği tarihten
itibaren en geç 5 yıl içinde ilgili idareye başvurulmayıp bu süre ge-
çirildikten sonra yapılan başvuru üzerine açılan davanın süresinde
olmadığına karar verilmiştir
79
. Ancak, aşağıda belirteceğimiz kararlar
dikkate alındığında ve davacıya işkence yapıldığının yargı kararıyla
ortaya çıkmış olması hususu göz önünde bulundurulduğunda bu da-
vanın süresinde açıldığının kabulü gerekirdi.
İşkence iddiasıyla açılan tam yargı davalarında, tazminat istemine
dayanak olan eylemin idariliğinin sonradan öğrenildiği durumlarda
açılan davaların süresinde olduğu kabul edilmektedir. Yüksek Mah-
kemeye göre; zararın henüz ortaya çıkmadığı, çıksa bile zararın çıkış
sebebinin öğrenilemediği tarihi süreye başlangıç almak, dava açma
süresinin çok kısalmasına yol açmakta ya da dava açma hakkının kul-
lanılamaması sonucunu doğurmaktadır. Bu nedenle, zararın o eylem-
den kaynaklandığının öğrenildiği tarihi esas almak hakkaniyete daha
uygundur.
80
77
Danıştay 10.D., 12.12.2001, E: 2000/4776, K: 2001/4794, Danıştay UYAP Bilişim
Sistemi.
78
Danıştay 10.D., 24.02.2010, E:2007/8485, K:2010/1578, Danıştay UYAP Bilişim Sis-
temi.
79
Danıştay 10.D., 24.12.1996, E:1995/8097, K:1996/8634, Danıştay UYAP Bilişim Sis-
temi.
80
Danıştay 10.D., 13.03.2007, E:2006/6962, K:2007/1051, Danıştay UYAP Bilişim Sis-
temi.