335 / 413
Yeşilçam’dan Popüler Hukuk Kültürüne Mesajlar
334
Ancak yargılama devam ettikçe insanların doğuştan suçlu olama-
yacakları anlaşılır. Başlangıçta ortaya konulan teoriler bir bir çöker,
üstelik o teorileri ortaya koyanların ağzından:
Savcı:
Sayın Hâkimler… Bütün hayatımca inandığım şeylerin burada
yıkıldığını görüyorum. Hiç suç işlememiş iyi bir insan evladı da bir gün suç
işleyebilirmiş. Tıpkı anası babası çok kötü de olsa birçok insanın iyi olabileceği
gibi. (Avare-1964)
Hukuk eğitimi görmüş yapımcı-senarist-yönetmen Osman Fahir
Seden’in suçta kalıtımın etkisi içerikli Pozitivist Okul- Klasik Okul tar-
tışmalarına filmlerinde yer vermesi mahkeme sahnelerine yaratıcılık
katmıştır. Melodram etkisini artırmıştır. Zira doğuştan suçluluğa ina-
nan Pozitivist Okul, melodram yapımcısına sınırsız tartışma olanağı
da sunmaktadır.
2.2.Toplumsal Sorumsuzluk
Yeşilçam melodramlarında suçu doğuran asıl neden toplumsal
adaletsizliklerdir. Parçalanmış aileler, gelir dağılımı dengesizlikleri,
toplumsal sorumluluk bilincinde olmayan zenginler, özüne yabancı-
laşmış kötü insanlar, kötü insanların katkılarıyla oluşan yanlış anla-
malar. Toplum bu filmlerde soyut bir kavram değildir. Her bir bireye
tek tek sorumluluk yüklenir. Bana ne dedirtilmez:
Sanık Avukatı:
…O zavallılara yardım ediyor musunuz? Bugün suçlu
olarak karşınıza aldığınız bu insanı buraya hangi şartlar getirdi? Bütün suç
onda mı?... (Avare-1964)
Asıl suç bozuk toplumsal yapıdadır veya üzerine düşen görevleri
yerine getirmeyen sevgililerde, babalarda, analardadır. Sanık da işle-
diği suçtan toplumu veya başkalarını sorumlu görür:
Sanık Sedat:
Çocukluğumda bir el uzatanım olsaydı bugün ben burada
bulunmazdım… (Avare-1964)
Asıl suç bozuk toplumsal yapıda olunca sanığın da bundan so-
rumlu tutulmaması gerekir. Zira Yeşilçam melodramlarında bilinenin
aksine sanık cezalandırılmazsa topluma kazandırılabilir:
Sanık Avukatı:
...Sayın yargıçlar merhametinize sığınıyorum. Acıyın
ona vereceğiniz karar iyilik için savaşanların zaferi olacaktır. Cemiyet kaybol-
muş bir evladını kazanacak. (Avare-1964)