TBB Dergisi 112. Sayı

TBB Dergisi 2014 (112)

Emine BALCI

329

gibi ölüm, ayrılık v.b. durumlar da (özellikle 1960’lı yıllarda) uzunca

bir süre sabitlenen yakın plan çekimlerle dozu yükseltilerek yansıtıl-

mıştır.

Nijat Özön’ün “Türk sinemasının kanseri” olarak ifade ettiği

melodramlar aynı kalıplar içinde yinelenir, kullanılan başlıca unsurlar

ise; “…evlilik dışı çocuk, ırza geçme, yanlış yola sapan kadın, arada

kalan çocuk, çocuğu uğrunda her türlü özveriye katlanan ana, kıskanç

kadın-erkek, iki sevgili arasına giren kötü kadın-adam”dır.

Bu çalışma kapsamında incelenen filmlerde kurgulanan mahkeme

sahnelerinde melodram özelliklerini görmek mümkündür. Filmlerde-

ki anlatıyı oluşturan düğümün yapısı “yanlış anlama”ya dayandırılır.

Zengin fabrikatörün kızına âşık olup evlenmek isteyen “dürüst”, “çalış-

kan”, “namuslu”, genç adamın servet avcısı zannedilmesi (Katilin Kızı),

işlemediği cinayetin kötülerin kurgusu ile masum karakterlerin üze-

rine kalması (Ekmekçi Kadın, Katiller de Ağlar, Suçsuz Firari, Gönül-

den Yaralılar), kendini sevgilisine ya da kocasına yine onun iyiliği için

kötü yola düşmüş göstermek istemesi ile seçtiği yolda cinayet işlemek

zorunda kalması (Kelepçeli Melek, Ana Hakkı Ödenmez, Söz Müdafa-

anın) sonucunda ağırlıklı olarak hep iyi

karakterler hâkimin karşısına

çıkarlar. Kötü

karakterler ise film boyunca sürdürdükleri kötülükle-

rin, sebebiyet verdikleri yanlış anlamaların mahkeme salonunda çözü-

me kavuşması ile kendilerini adaletin karşısında bulurlar ya da pek çok

melodramda ifade edildiği gibi “ilahi adalet” vücut bulur.

Mahkemedeki karakterler yakın çekimde gösterilerek ne düşün-

düklerinin, neyi söylemek isteyip de söyleyemediklerinin, hangi duy-

gular içinde olduklarının, iyi karakterlerin ne kadar acı çektiklerinin

(özellikle de sanık sandalyesinde oturan masum karakterin veya su-

çuna meşruluk kazandırılmak istenen karakterin), kötü karakterlerin

kendilerinden emin, iyileri aşağılayan bakışları gibi gösterimlerle vur-

gunun yapılması çok sık rastlanılan melodram özellikleri arasındadır.

Tunalı, D. (2006). Batıdan Doğuya Hollywood’dan Yeşilçam’a Melodram. Ankara:

Turmaks Yayıncılık, s.230.

Özön N. (1995). Karagözden Sinemaya Türk Sineması ve Sorunları. Cilt 1, Ankara:

Kitle Yayınları, s.85.

İyi: “Toplum içerisinde ahlaki, geleneksel, genel kabul görmüş adalet anlayışına

uygun yaşayan kişinin sıfatı” olarak bu çalışmada kullanılmaktadır.

Kötü: “Toplum içerisinde ahlaki, geleneksel, genel kabul görmüş adalet anlayı-

şına uygun yaşamayan kişinin sıfatı, iyi’nin zıt anlamlısı” olarak bu çalışmada

kullanılmıştır.