TBB Dergisi 113. Sayı

TBB Dergisi 2014 (113)

Sinan BAYINDIR

311

belirlemeyi ve eserin içeriği hakkında bilgi vermeyi kapsayan bir ma-

nevi haktır. FSEK m. 14’te “Bir eserin umuma arz edilip edilmemesini,

yayımlanma zamanını ve tarzını münhasıran eser sahibi tayin eder…”

denilmek suretiyle umuma arz yetkisinin münhasıran eser sahibine

ait olduğu vurgulanmıştır. Eser sahibi dilerse umuma arzın zamanını

ve tarzını belirleme yetkisini bir başkasına devredebilir

Bir eserin, eser sahibinin isteğinden önce sunulması gibi gecikti-

rilerek sunulması da manevi hakkın ihlali anlamına gelecektir. Eser

sahibinin umuma arz yetkisi ve diğer manevi hakları, eser sahibinin

ölümü halinde mirasçılarına intikal etmez. Ancak eser sahibinin ölü-

münden sonra bu manevi hakkı kullanabilecek kimseler, FSEK’in 19.

maddesinde belirtilmiştir. FSEK m. 19. maddesine göre; eğer eser sa-

hibi umuma arz yetkisini ne şekilde kullanacağını tespit etmemişse

veya bu konuda herhangi bir kimseyi yetkilendirmemişse bu durum-

da eser sahibinin ölümünden sonra yasada sayılan kimseler, umuma

arz yetkisinin kullanım tarzını eser sahibinin ölümünden sonra onun

arzusuna uygun olarak belirleyecek ve bu haklarını koruyacaklardır.

Başka bir anlatımla, yasada adı geçenler murise ait eserin umuma arz

edilip edilmemesi, yayımlanma zamanı ve tarzını tayin yetkisi ile ese-

ri sahibinin adı veya müstear adı ile yahut adsız olarak umuma arz

etme veya yayımlama yetkisinin kullanımını murisin arzusuna uy-

gun bir biçimde yerine getireceklerdir

5846 sayılı FSEK’te 2008 yılında yapılan değişiklikten sonra eser

sahibinin izni olmaksızın gerçekleştirilen umuma arz fiilleri, umuma

iletim hakkının kapsamı içerisinde yer alan kamuya sunma hakkının

ihlali çerçevesince cezalandırılacaktır

Mustafa Ateş, Fikir ve Sanat Eserleri Üzerindeki Hakların Kapsamı ve Sınırlandı-

rılması, Seçkin Yay., Ankara 2003, s. 135.

Bkz. Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun 28.05.2008 tarih ve 2008/11-368 E.

2008/393 K.

(Erişim Tarihi: 30.03.2013).

Yarg. 11. HD’nin 28.02.2008 tarih ve 2007/576 E., 2008/2292 K. sayılı ilamında

özetle; “Eser sahibinin mali, ve manevi hakları birbirine bağlı olup, mali haklar-

da daima manevi bir yön mevcuttur. Her iki grup hak birbirini tamamlar. Eserin

kamuya sunulması bir defalık bir eylem ise de bu yolla eser alenileşmekte ve fikri

hukukun konusu haline gelmektedir. Fikri mülkiyet hukukunda yer alan tüken-

me ilkesi, manevi haklar yönünden uygulanamayacağından eser daha önce ale-

nileşmiş olsa bile eser sahibinin FSEK m. 14’te yer alan eserin kamuya sunulma

hakkı son bulmaz. Bu nedenle eserin daha önce alenileşmiş olması halinde dahi

sonradan üçüncü bir kişi tarafından izinsiz tekrar kamuya sunumu eser sahibinin