TBB Dergisi 113. Sayı

TBB Dergisi 2014 (113)

Sinan BAYINDIR

315

II- Korunan Hukuki Değer

Suçta mutlaka en az bir hukuki değerin korunması amaçlanır. Bu

değer bazen bir topluluğa bazen bir bireye bazen de devlete ait bir de-

ğer olabilir

. Bu suç açısından korunan hukuki değer esasen eser sahi-

binin malvarlığı (mülkiyet) hakkıdır.

Eser sahibinin mali haklarının korunması suretiyle eser sahibinin

ekonomik yararlarının ihlal edilmesi veya ihlal tehlikesine maruz kal-

masının önüne geçilmiş olmaktadır. Mali haklardan yararlanma hakkı

münhasıran eser sahibine aittir. FSEK, m. 20. Maddesinde; mali haklar

bakımından eserin alenileşmiş olup olmamasına göre bir ayrım yap-

makta, ancak alenileşmiş eserler bakımından yararlanma hakkının bu-

lunduğunu ifade etmektedir. Zira alenileşmemiş eser, henüz sahibinin

giz alanından çıkmış değildir

. Eser sahibinin mali hakları dolayısıyla,

üçüncü kişiler eser sahibinin izni olmadan eserden ekonomik gelir elde

edemezler. Bu itibarla, bu suç ile üçüncü kişilerin haksız menfaat elde

etmelerinin de önüne geçilmesi amaçlanmaktadır. Günümüzde gelişen

teknolojinin de etkisi ile eser sahibinin mali haklarından üçüncü kişi-

lerin birçok farklı yöntemlerle faydalanma ve gelir elde etme imkanı

söz konusu olabilmektedir. Oysa ki FSEK’te eser sahibine sadece sınırlı

sayıda sayılan mali haklardan yararlanma imkanı sunulmaktadır

Mali haklar mirasçılara intikal edebilir, devredilebilir, rehnedi-

lebilir. Mali haklar birbirinden bağımsız olduğundan bunlardan biri

üzerinde tasarrufta bulunulması diğer mali hakları etkilemez.

Fikri bir ürün olan eserlerin korunması konusunda ulusal ve ulus-

lararası ölçekte bir takım düzenlemeler yer almaktadır. Nitekim İnsan

Hakları Evrensel Beyannamesinin 27/1. maddesi ve Anayasa’nın 25.

maddesindeki düşünce ve kanaat hürriyeti, 26. maddesindeki düşün-

ceyi açıklama ve yayma hürriyeti, 27. maddesindeki bilim ve sanat

hürriyeti ve 64. maddesindeki sanatın ve sanatçının korunması hü-

kümleri bu suç tipi ile teminat altına alınmaktadır

Sulhi Dönmezer, Ceza Hukuku Hususi Kısım, Şahıslara Karşı ve Mal Aleyhine

Cürümler, Sulhi Garan Matbaası, 5. Bası, İstanbul 1963, s. 2.

Özge Erbek, Müzik Eserlerinin Umuma Açık Mahallerde Kullanılması, Dokuz

Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 9, Özel Sayı, 2007, Prof. Dr. Ünal

Narmanlıoğlu’na Armağan, Basım Yılı 2009, s. 855.

Nuşin Ayiter, Hukukta Fikir ve Sanat Ürünleri, Sevinç Mat., Ankara 1981, s. 126.

Yazıcıoğlu Yılmaz, Fikri Mülkiyet Hukukundan Kaynaklanan Suçlar, XII Levha