TBB Dergisi 113. Sayı

TBB Dergisi 2014 (113)

Sinan BAYINDIR

321

d -Fiil

Suçla yaptırım altına alınan fiil; bir eserin, eser sahibinin yazılı

izni olmaksızın işaret, ses, görüntü nakline yarayan herhangi bir araç-

la umuma iletilmesidir. Madde ile, bir eserin sahibinin umuma iletim

hakkını ihlale yönelik fiillerin yaptırım altına alınması amaçlanmıştır.

FSEK m. 25’te umuma iletim tarif edilirken bir eserin dijital iletim de

dahil olmak üzere işaret, ses ve/veya görüntü nakline yarayan araç-

larla yayınlanmasından bahsedilmekte iken; FSEK m. 71/I-1’de “

dijital

iletim”

ibaresine yer verilmemiştir. Kanun koyucu her ne kadar dijital

iletim ibaresine yer vermemiş olsa dahi dijital iletim de esasen umuma

iletim şekillerinden biri olduğundan umuma iletim suçu oluşacaktır.

Nitekim FSEK Ek m. 4/3’te de dijital iletim ibaresine yer verilmiştir.

Örneğin, eser sahibinin yazılı izni olmaksızın bir şarkının radyo veya

televizyon yoluyla yayınlamak suretiyle umuma iletilmesi halinde suç

oluşacaktır. Umuma iletim hakkı, yayın, yeniden yayın ve kamunun

erişimine sunma şeklinde üç hakkı içerisinde barındırır. Bu nedenle

yeniden iletim halinde de suç oluşacaktır. Yeniden iletim tanımına

FSEK’te tanımlar kısmında yer verilmemiştir. Ancak 25. maddede ye-

niden yayın, 80. maddesinde ise yeniden iletim ibarelerine yer veril-

miştir.

Yayın (iletim) bir yayın kuruluşu tarafından yayın hizmetlerinin

ilk defa sağlanmasını ifade eder (6112 sk. RTKYHHK m.3/1-ğ). Bir ya-

yın faaliyeti ancak radyo, televizyon veya radyo yayın hizmeti veren

bir medya hizmet sağlayıcısı tarafından verilebilir. Bir eserin ticari

amaç olmaksızın iletilmesi de umuma iletim olacağından, eser sahi-

binin rızası gerekecektir. Eğer üçüncü kişilerin yayın içeriğine ulaşma

imkanı yoksa, umuma iletim söz konusu olmayacaktır. İletimin ana-

log ya da dijital teknikle yapılması eser sahibinin umuma iletim hakkı

yönünden önem taşımaz

Eser sahibi, umuma iletim hakkını çoğu zaman başkasına dev-

retmek suretiyle değerlendirir. Radyo ve televizyon kuruluşları, ese-

rin aslının, icrasının veya fonogramının, CD, DVD vb. bir ürüne tespit

edilmiş şeklinin umuma iletilmesini sağlar. Eser sahibi, mali hakkı

olan umuma iletim hakkını üçüncü bir kişi veya kuruluşa devretmişse

Tekinalp Ünal, Fikri Mülkiyet Hukuku, Vedat Yay., 5. Bası, İstanbul 2012, s. 193.